1950’li yılların içinde Baf Sokağında mahallebicilik yapan Haralambo adında bir Rum varmış.

Her sabah hazırladığı çeşitli mahallebilerini el arabasına doldurur, oturduğu Ayos Dometios (İncirli) köyünden üç mil yürüyerek Baf Kapısı bölgesine gelir, mahallebilerini gün boyu orada satarmış.

O sokak ticaretin en işlek bölgelerindendi mülklerin çoğu da Türklere aitti…

…

EOKA silahlı ve bombalı hareketlerine başlamazdan önce her yerde “güzel günler” güzel günler yaşanırmış.

Ancak ne olacaksa o yıllar içinde olacak,

Mahallebici Haralambo artık Baf sokağına gelemeyecekti…

…

Hizber Hikmetağalar “Eski Lefkoşa’da Semtler ve Anılar” adlı kitabında bir çok anısını paylaşır.

Bir keresinde, Ermu sokağında Eokacının biri bir İngiliz askeri aracına bomba atmış.

Olayı gören Ermu Sokağındaki Türk tüccar Reşat Dedezade bombayı atanın peşine düşüp onu İngiliz askerine yakalatmış.

Daha sonra EOKA örgütü Kıbrıslı Türklere karşı bir bildiri yayınlayarak, bu tür olaylarda tarafsız kalmalarını istemiş, söz konusu olaya değinerek Türk tüccarın adını da vermiş.

Bu durumda tüccar adada nasıl barınacaktı?

Anlatıldığına göre İngiliz’den aldığı dört bin liralık ödül ile adayı terk etmiş…

…

Buna benzer bir olay daha yaşanmış o yıllarda.

23 Nisan 1956 tarihinde yine EOKA’cının teki Bodamyalı Sokakta bir Türkü vurmuş ama o sokakta kapısının önünde duran Emine Nevzat adındaki genç Kıbrıslı Türk EOKA’cının peşinden koşarak onu yakalatmayı başarmış.

Bu bir “cesaret” örneğiydi, bu durumda İngiliz bu genç kadını ödüllendirmiş hatta İngiltere Kraliçesi tarafından O.B.E nişanı verilmiş kendisine.

Fakat genç kadın da EOKA korkusu ile adada barınamamış, çok geçmeden İngiltere’ye yerleşmiş…

…

Yarının ne olacağı belli olmayan zamanlardı…

…

Henüz cumhuriyet kurulmamıştı.

Kimsenin de böyle bir isteği yoktu zaten.

Toplumlar alttan alta ayrılıkçı fikirler ile besleniyorlardı.

Ama o vakte kadar Kıbrıslı Türklerin genellikle İngilizlerin safında yer aldıkları bir gerçekliktir…

…

“Kendi evimizi temizleyelim” yolundaki görüşler o dönemlerde de vardı.

EOKA azıttıkça, karşı taraf da azıtacak çareler arıyordu.

Mesela, “Türk’ten Türk’e kampanyası” kendi evimizi temizleme kampanyasından başka bir şey değildi.

Söz yerinde ise ticaretin ırkçılığı keşfedilerek (!) kendi mahallesine çekilmek uygun görülmüş, evin bu şekilde temiz tertipli hale geleceği düşünülmüştü.

Hatta o kadar ileriye gidilmişti ki, kendilerini temizliğe kaptıranlar kendi insanlarını da temizlemeye başlamışlardı.

Sonuçta bu kampanya tutmayacak, kampanyanın kendisi kendi insanına acılar çektirecek, bir müddet sonra da bu ev temizliğinin işe yaramadığı anlaşılacak, mahalle dağılacak ve bundan vazgeçilecekti…

…

Başarısız geçen görüşmelerden sonra, tarihi tekerrür ettirir gibi dünyadan uzak evini temizlemek isteyenler bakalım bu kez başarılı olabilecekler mi…