Kemoterapi, radyoterapi nedeniyle üreme fonksiyonunu kaybetme endişesi yaşayanlar üzülmeyin… Tedavi öncesi sperm ya da embriyo dondurulması yöntemiyle siz de anne-baba olabilirsiniz.

GÜNÜMÜZDE birçok kişi kanser, cerrahi operasyonlar, kemoterapi veya radyoterapi gibi nedenlerle üreme yeteneklerini yaşamlarının erken dönemlerinde kaybetme riskiyle karşılaşıyor. Bunun yanında başta kanser olmak üzere birçok hastalıkta tedavi sonrası sağ kalım oranlarının artması, yaşam süresinin uzaması nedenleriyle üreme sağlığının korunması giderek daha çok önem kazanıyor. Liv Hospital Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Müstecep Kavrut, riskleri ve tedavi yönetmelerini anlattı:

Üreme fonksiyonlarının göreceği zarar hastalığın tipi, tedavide kullanılan ilaçlar ve dozları ile kadın yaşına ve yumurtalık rezervine bağlı olarak değişiyor. Kanser ilaçları ve platinyum içeren kemoterapi ajanları kadın üreme sisteminde en yüksek oranda hasara yol açıyor. Kombine kemoterapi alan erkeklerin neredeyse yarısı kalıcı azalmış sperm sayısı veya azospermiye maruz kalır. Özellikle genç yaşlarda bu hastalıkların tanısı konulduğunda veya tedaviye başlamadan önce kadın veya erkeklerin üreme yeteneklerini kısmen veya tamamen kaybetme riskiyle karşı karşıya oldukları bilgisi verilmeli.

EN ETKİLİ YÖNTEMLER

Erkeklerde sperm dondurulması ve kadınlarda kemoterapi öncesi IVF ve embriyo dondurulması en etkili yöntemlerdir. Yaşa bağlı olmakla beraber yüksek gebelik oranları elde edilebiliyor. Üreme sağlığının korunmasında birçok disiplin bir arada çalışıyor. Bu olgularla ilk karşılaşan hekimlerin hastayı bilgilendirmesi ve bir üreme sağlığı uzmanı ile konsülte etmesi üreme sağlığının korunmasında en önemli noktayı oluşturuyor.

Yaş ve kilo önemli

Tüp bebek tedavisinde başarıyı etkileyen en önemli faktörler şunlar:

- Kadının yaşı ve yumurta kalitesidir.

- Rahim iç tabakasının durumu.

- Tüplerde tıkanıklık ve sıvı birikimi

- Kadında birlikte bulunan başka hastalıklar.

- Uygulanan tedavi protokolü.

- Embriyo transferinde yaşanan zorluklar.

n Sanılanın aksine transfer sonrası yatak istirahati ve fiziksel aktivitenin başarı oranlarına etkisi yoktur. Kullanılan vitamin ve destek tedavilerinin de etkileri tartışmalıdır ve çoğu yararsızdır. Transfer sonrası en önemlisi, progesteron ilacının doğru ve dikkatli kullanımıdır.

Üremeyi tehdit eden durumlar

- Kanser

- Kemoterapi

- Radyasyon

- Cerrahi tedaviler (Özellikle üreme organlarını kapsayan cerrahiler)

- Genetik yatkınlık ve diğer hastalıklar (Otoimmün hastalıklar ve kollajen doku hastalıkları)