Menderes’in hediyesi

ads ads ads ads
21/12/2016

ads

Ahmet Okan Ahmet Okan


Kıbrıs Cumhuriyetinin kuruluşu ile ilgili antlaşmalar tamamlandığında,

Konu ilgili ülkelerin meclislerine giderek onaya kalmıştı.

Altmış ihtilali henüz yapılmamış, İsmet Paşa muhalefetteydi.

O güne kadar Taksim tezi bir Türk tezi haline gelmişti.

Bu yüzden dönemin TBMM’sinde yer alan partilerin hepsi de bunu savunmaktaydı…

Kıbrıs’la ilgili yapılan antlaşmalarda Taksim ve Enosis yasaklandığından,

Bu çerçevede TBMM ilginç tartışmalara sahne olmuştu…

Tarih 04 Mart 1959’u gösterirken, ismet Paşa kürsüye çıkar ve antlaşmaların odağında yer alan Taksim ve Enosis’in yasaklanmasına dair bir konuşma yapar.

Paşaya göre bu antlaşmalarda Taksim hukuken yasaklanırken,

Enosis’e kapı açık kalıyordu.

Şöyle diyordu Paşa:

“Kıbrıs anayasası ihlal olunursa ve diğer müttefikler alakadar olmayarak yalnız Türkiye kuvvetini kullanırsa bu halde dahi Türkiye’nin hakkı müdahale ile münhasıran eski nizamı, yani bağımsızlığını yeniden tesise çalışmaktan ibaretti.”

Menderes iktidarı ise farklı görüşteydi.

Paşa diyordu ki “ “İhlali ve bunu tamir için müdahale fedakarlığını öne sürerek Taksim tezi kendiliğinden avdet etmiştir” (Menderes iktidarının yaklaşımı. A. O) iddiasına gitmemeği Türkiye başından taahhüt etmektedir. Bu taahhüdü hilafına hareket etmesine hukuken olduğu kadar maddeten de imkan yoktur… Taksim tezi hukuken olduğu kadar fiilen de bertaraf edilmiştir.”

Enosis’in hukuken yasaklanması hakkında da görüşlerini belirten İsmet İnönü,

Enosis’in hukuken yasaklandığını ancak fiilen bertaraf edilmediğini söyler.

Paşa, bir ihlal karşısında diğer iki garantör ülkenin ortak bir müdahaleye katılıp katılmayacaklarından kuşku belirtir.

Çünkü antlaşmalarda böyle bir zorunluluk yoktur.

Şöyle der:

“İngiltere anayasanın ihlal edildiğini ve müdahale lüzumunu teslim etse bile, bu maksatla yapılacak askeri bir harekata iştirak edip etmemek kendi taktirine kalmıştır. İngiltere bu şekilde hareket ederse, müdahale dörtlü anlaşmadaki gibi beraberce kararlaştırılmış olur ama müşterek olmaz.”

O dönemin tartışmaları böyleydi.

Ne diyordu?

Taksim hukuken yasaklanmış, fiilen bertaraf edilmiş.

Enosis hukuken yasaklanmış ama fiilen bertaraf edilmemiş.

Bu görüşlerin sağlamasını yapacak olursak,

15 Temmuz 1974’te Samson önderliğinde Enosis için darbe yapılmış, Yunanistan ve İngiltere kılını kıpırdatmamış,

20 Temmuz harekatı ile Türkiye yalnız başına, yani sadece kendi takdirini kullanarak adaya çıkmış,

Ama Taksim hukuken gerçekleştirilememiş,

“Türkiye’nin hakkı müdahale ile münhasıran eski nizamı, yani bağımsızlığını yeniden tesise çalışmaktan ibaret” kalmış,

Mesele federasyon zeminine taşınmıştır…

Garantörlük antlaşmasına duyarlı olanların,

Bunları da bilmesinde yarar var…

Menderesin garantörlük hediyesi İsmet İnönü’ye göre böyleydi… 

21/12/2016 11:37
Bu habere tepkiniz:
Habersiz kalmamak için Telegram kanalımıza katılın
ad
ad
TAGS: ahmet okan
MANŞETLER

HK Ahmet Okan

© 2024 Haber Kıbrıs Medya Danışmanlık ve Matbaacılık Ltd.