Yeni Bakış gazetesinden Özlem Çimendal'ın haberine göre; KKTC’de son 2 yıldır gerek ekonomik sıkıntılar gerek elektriğe ve tüp gaza gelen zamlar nedeni ile hızlı bir şekilde artış gösteren odun sobası kullanımı, beraberinde “Ne kadar güvenli”, “İnsan sağlığına ve çevreye etkileri” gibi soruları da gündeme getirmeye başladı.  

KKTC’de herhangi bir yasal düzenlemeye tabi olmayan odun sobalarının denetlenme noktasında da ciddi sıkıntılara dikkat çeken uzmanlar ise, ölüme kadar neden olabilecek ciddi bir sorun ile karşı karşıya olunduğunu vurguladı. 

Gaza ve elektriğe yapılan zamlar odun sobası kullanımını artırdı 

Kışın gelmesi ve soğukların kendini yavaş yavaş hissettirmesi ile birlikte KKTC’de de ısınma derdi başladı. 

Gaz sobaları ve elektrik gibi alternatif ısınma yöntemlerinde, gaza ve elektriğe yapılan üst üste zamların etkili olması nedeniyle klima ve elektrikli soba kullanımının giderek düştüğü KKTC’de, ucuz olması nedeni ile odun sobası kullanımı ise arttı. 

Odun dışında araba lastiği ve zararlı yağlar da yakılıyor 

Hızla artış gösteren odun sobalarında lastik, naylon ve benzer yabancı maddelerin de yakıldığı bilinen bir gerçekken, bacalardan çıkan kara dumanlar da ciddi sağlık sorunlarına davetiye çıkarıyor. Nefes darlığı ve astım hastalığı olanlar da bundan nasibini alıyor.  

Ekonomik darboğaz odun sobası kullanımını daha da artırıyor 

Sobalarda yakılan araba lastikleri ve insan sağlığına zararlı yağların ciddi bir sorun olduğunu anlatan uzmanlar ise, ekonomik sebeplerden dolayı daha da artış gösterecek olan odun sobalarında yakılan maddelerin herhangi bir yasal düzenlenmesi olmadığı gibi denetleme imkanının da olmaması nedeni ile endişeli.  

Karbonmonoksit gazı ölüme davetiye çıkarıyor

Sobalarda yakılan yabancı maddeler nedeni ile bacalardan çıkan kara duman, göğsü tıkama, geniz yakma ve göz yaşartmaya neden olduğu gibi herhangi bir aksilik ve yanlış yakım durumunda da çıkardığı zehirli karbonmonoksit gazı nedeni ile de ölüme davetiye çıkarabiliyor. 

Biyologlar Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Sarpten:

“Hava kirliliği yaratacak derecede ciddi boyutta” 

Konu ile ilgili Yeni Bakış’a açıklamalarda bulunan Biyologlar Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Hasan Sarpten de, KKTC’de özellikle son yıllarda odun sobası kullanımında ciddi anlamda artış olduğunu söyledi. Sapten, odun sobası kullanımının geçmiş yıllarda eski Lefkoşa olarak bilinen Surlariçi bölgesinde önemli ölçüde hava kirliliği yaratacak derecede ciddi bir boyuta ulaştığını hatırlattı. 

“Odun sobası kullanımı son yıllarda artış gösterdi” 

Son yıllarda yoğun olarak insanların odun sobası kullanımına gittiğine işaret eden Hasan Sarpten, bunun birçok sebebi olabileceğini ifade etti. Son zamanlarda artan elektrik ücretlerinin ve ekonomik sıkıntıların bunların başında geldiğine vurgu yaptı. 

“Tüp gaz ve elektrik sobası kullanımı ekonomik sıkıntı yaratıyor”

Sarpten, “KKTC’deki gerek tüp gaz, gerek elektrikli ısınma alternatiflerinin ciddi problem yarattığı bir ortamda insanların odun sobalarına yöneldiğini söyleyebiliriz” dedi. 

Sobalarla ilgili yasal düzenleme yok

Ülkede odun sobaları ile ilgili bir yasal düzenleme olmadığına da işaret eden Sarpten, “Sobalarda odun dışında neler yakıldığını maalesef bilemiyoruz.

Kömür ithalatı ve izinsiz odun satışının yasak olması gibi bazı maddeler var, bunlar da ne kadar etkili bir denetim mekanizması oluşturuyor tartışılır. 

Odun sobasında başka maddelerin yakılması ile ilgili bildiğim kadarıyla bir düzenleme yok” şeklinde konuştu. 

Odun dışında çeşitli zararlı yağlar da yakılabiliyor

Odun dışında araba lastikleri ya da çeşitli yağların yakıldığı sobaların da varlığına dikkat çeken Sarpten, bu noktada yasal düzenleme olmadığı gibi denetlemenin de yapılmadığının altını çizdi. 

Sarpten, zaman zaman bazı bölgelerde odun dışında çevreye ve insan sağlığına oldukça zararlı maddelerin yakıldığı ihbarlarının da gündeme geldiğini ifade etti. 

“KKTC’de de soba ölümleri yaşamaya başladık”

Çevreye zararı dışında insan sağlığına da ciddi zararı olabildiği bilinen odun sobalarının kullanımı ve denetimi noktasının oldukça önemli olduğuna işaret eden Sarpten, “KKTC’de alışık olmadığımız soba ölümlerini artık biz de yaşamaya başladık. 

Soba ile ısınmanın daha çok ekonomik şartların tetiklediği bir yöntem diyebiliriz.

Soba gazı sızması ile maalesef ölümler de yaşanabiliyor. 

Bu noktada bizim ülkemizde herhangi bir düzenleme ve denetleme olmaması da oldukça ciddi bir konudur” dedi. 

“İnsan için öldürücü gazlardan biri”

Soba gazının ortamda karbonmonoksit ve egzoz gazı ile eşdeğer bir yapıya sahip olduğuna dikkat çeken Sarpten, bu gazın insan için en zararlı ve öldürücü gazlardan biri olduğuna da değindi. 

Sarpten en ufak bir sızıntıda ölüm olayının yaşandığını vurguladı.