Mimar Ekrem ZİVER BODAMYALIZADE  ile 10 soruda Kıbrıs mimarisini; Venedik- Osmanlı- İngiliz dönemlerini, hayatları değiştiren projeleri, mimar olmanın getirdiği sorumlulukları, Anıtları, doğa yürüyüşlerini ve yaşamı konuştuk.....

1.Sevgili Ekrem bey bizimle röportaj yapmayı kabul ettiğiniz için çok teşekkür ederiz. Sizi daha yakından tanıyabilmek için sohbetimize çocukluğunuzdan başlayabilir miyiz? Mezun olduğunuz okullar, ödülleriniz ve sizi değiştiren mimari projeleriniz hakkında bilgi alabilir miyiz?

1957 Senesinin Mayıs ayında Lefkoşa’nın Arabahmet mahallesinde doğdum, dört yaşına kadar Lefkoşa surlar içi Selimiye mahallesinde, sonrasında Lise tahsili bitene kadar surlar dışı Köşklüçiftlik mahallesinde büyüdüm.

1975 senesinde Lefkoşa Türk Lisesinin Matematik bölümünden mezun oldum.

MeslekEğitimimi Ankara’da Mühendislik Mimarlık Akademisinde (Şimdiki ismi ile Gazi Üniversitesinde) 1976- 1981 senelerinde tamamladım.

Ayrıca 1978 -1981 senelerinde Kaptanoğlumimarlıkta çalışarak, toplam on Ulusal ve Çağrılı Mimari yarışmada 4 Mansiyon,1 Üçüncülük, 1 İkincilik, 2 Birincilik ödülü alan ekibde, yer alarak, mimari yarışmalar formasyonunda deneyim kazandım.

MİMARLIK OFİSİ- YARIŞMALAR- ÖDÜLLER VE JURİLER

1981 -1983senelerinde sınır birliğinde vatani görevimi tamamladıktan sonra 1983’ de

EZB MİMARLIK ofisini kurdum. 35 senedir süren bu meslek serüveninde mesleğe olan aşkla, bu ofisi  oğlularımla gelecek günlere hazırlamaya devam ediyorum.

Bu serüven içerisinde yaklaşık on beş ulusal mimari yarışmaya katılarak dört mansiyon, bir üçüncülük, iki ikincilik, üç birincilik ödülü kazandım. Birincilik ödülü aldığım projelerin ikisinin uygulamalarını gerçekleştirdim, birinin ise hazırlık safhasındayız.

35 senelik meslek serüveninde 25 yıl meslek odasında üç dönem başkanlık yaparak ülkedeki mimarinin nabzını tuttum, birçok mesleki, yasa ,tüzük ,yönetmenlik, ulusal ve uluslararası mimari yarışma düzenleyerek, altı mimari yarışma jürisinde , üç mimari yarışma jürisinde danışman oldum.

RAUF RAİF DENKTAŞ Uluslararası mimari yarışmada jüri başkanlığı yaptım. KTMMOB yeni yasasında mimara bağımlı olan kısımlarda çok büyük katkım oldu. Bu süreçlerde gerek meslek odası yönetimi, gerek mimari yarışmalar süreçlerinde, birçok meslektaşıma yetişmeleri konusunda katkım olmuştur.

“RAUF RAİF DENKTAŞ Uluslararası mimari yarışmada jüri başkanlığı yaptım”

Ayrıca 1993’den bu güne üniversitelerde yarı zamanlı görev alarak profesyonel mimari yaşama hazırlık dersleri, mimari proje tasarım dersleri, ve inşaat yapı projesi, dersleri vermekteyim.

“200’Ü AŞAN YAPIM MEVCUT...”

Bütün bu bilgi ve deneyimle otuz beş yıllık meslek hayatımda;

Anıt, Ofis binaları, Banka binaları, Konut, Toplu konut, tatil köyü, otel binaları, kültür ve eğitim binaları, spor komplesi, başlıkları altında iki yüzü aşan tasarladığım ve yapım sürecini yönettiğim yapım mevcut.

“YAŞAMIMI DEĞİŞTİREN PROJELERİM...”

Yaşamıma yön veren ve beni değiştiren projelerim mimari yarışmalarda birincilik aldığım projelerdir.

1981 Lefkoşa Türk Belediyesi Barış Anıtı projesi,

1996Limasol Türk Kooperatif Bankası ltd.Genel merkez binası, ve

Mustafa Çelik Spor salonu ve çevresi.     

1996Limasol Türk Kooperatif Bankası ltd.Genel merkez binası

2.Tebrikler, mimarinin çok farklı alanlarında çok başarılı projeler yapmışsınız. Mimari konulardaki felsefeniz nedir acaba?

Mimarlık önce çok iyi bir çizili şehir planı ister.(bundan bu ülkede yoksuluz) .ve mimarlıkla şehirciliğin bağını kuran bir plan olmalıdır, şehir planları. Şehir, mimari, ve tasarım insansız yaşayamaz, bunların insansız olması demek ölmüşlüğünü ortaya koyar.

İyi şehirler ve mimari eserler, mekanlar, insanı içinde uzun sürelerde içinde tutabilen tasarımlardır.İnsanla gerek şehir mekanını, gerekse mimari mekanı uzun süreliğine buluşturan tasarımlar başarılıdır. Tasarlanan mimari geçmişten ders alabilir, ancak kopya olmamalıdır, bugünü geleceğe bağlamalıdır.

Benim mimari anlayışım modern yaklaşımdır:

…..İç dıştır, az çoktur, biçim işlevi , işlev biçimi izler. Taşıyıcı mimarinin özüdür.

Ayrıca  yaratıcı bir düşüncenin ürünü, olması şarttır. Matematiksel bir ritim  de şarttır.

3.Sizi bulmuşken Kıbrıs’taki mimari  yapılar hakkında da bilgi almak isteriz.  Osmanlı, İngiliz ve son dönem Kıbrıs mimarisinde neler ön plana çıkıyor, sizce?

VENEDİK,  OSMANLI,  İNGİLİZ  VE  SON DÖNEM.

Venedik ve öncesinde   yerel malzeme olan sarıtaşın kullanılması her yönü ile çok mükemmel.

Gotik mimari tarzla buluşmasıda çok şiirsel. Bu yüzden  daha ayakta duruyorlar. Bu dönemde Sarı taşın bütün bina elemanlarında tek malzeme olarak kullanılması beni çok etkiler. Osmanlı döneminde ise Venediğin zemin katlı taş yapılarının ,  dolma duvarla buluşmasına ben Venedikle, Osmanlı nın  gotikle dansı diyorum.

Bu dünyanın başka bir yerinde bu kadar etkili yoktur. İngiliz dönemindeki koloni yapıları yine sarı taşla, bu defa onların yapı yapma kültürü ile karşımıza çıkıyor ve özellikle yapıyı daha fazla insanlarla buluşturma gayreti,  yapım yöntemleri,  yapı fiziği, iklimlendirme detayları mükemmel ve her kolonisinde kullandığı gibi burada da kimliğini ortaya koyuyor.

 1940’ lı senelerde 2 inci dünya savaşından önce tanımlanmış mimari notalarının çıkması ile eğitimli mimarlar dönemi Kıbrıs ın son dönemine yansıyor, modern mimarinin öncüsü Türk tarafında Behaeddin, Rum tarafında Neoptelemos  arkasından genç nesilleri sürüklüyor, şimdiki durumda  yök ve yödak şemsiyesi altında eğitim veren mimarlık fakültelerinin eğitim temeli modernizm üzerine kuruludur.

4.Sizin de Yönetim Kurulunda olduğunuz, Limasol Gayrienkul Yatırım Ortaklığı’nın farklı bir yapısı var? tam olarar avantajı, çalışma birçimi nedir acaba?…

2004 Annan planından sonra gayrımenkul alım satım işleri, hazırlıksız yakaladı  toplumu, ve çok madur alımcılar oldu yapı sektöründe, bu konudaki paydaşlar talebleri  süratli karşılayamaz  oldu. Güven bunalımı hat safhaya ulaştı, bunun o zamanki etkileri aradan on dört sene geçmesine karşın, hala daha sorunlar çözülemiyor,Limasol  GYO.

İşte bu güven bunalımını tahsis etmek için kurulan bir marka işi doğru sürelerle süreçlerle sonuçlandırmak ve gayrı menkul taleb edene bir güven sistemi içinde malını teslim etme çabasında.

5.Ülkemizdeki mimarinin başlıca sorunları nelerdir sizce?

Toplum ve mimari bilinç sorunları. Mimariyi bilinçli taleb edenler,bilinçsiz taleb edenler,mimariyi hukuki belge olan görenler,mimariyi gereksiz görenler,müteahhitlik hizmeti ile mimarlığı karıştıranlar,proje süreci sıkıntıları,takım arkadaşı diğer formasyonlarla ilişkiler ve sorunlar,yapım sürecindeki sıkıntılar, sürekli mesleki gelişmedeki sorunlar,süreler,süreçler,kabuller,mekan hazmetme sıkıntıları,bunların her biri akademik tez ve kitab olur.

6.7. Altıncı ve yedinci soruları birleştirerek sormak istiyorum. Mimarlık eğitimi hakkında neler söyleyebilirsiniz? ve Kıbrıs’ taki eğitimi nasıl değerlendirirsiniz?

Mimarlık eğitimi 1983 de TC de YÖK ün kurulması ile yeni bir devreye girmiştir,KKTC’deki eğitimde bu kuruluş altındaki programlara göre uygulamada, yök den önce çizginin tasarım sonrasında yapı olacağı öğretilirdi, yök ten sonra çizginin sadece tasarım olması öğretiliyor,bu çok büyük bir eksiklik, bunun için yeni mezunlara öğrendikleriniyapı şantiyesinde çizginin yapıya dönüşmesini 2 yıl kadar izlemesiniöneririz.Meslek odalarının bu süreçte rolleri çok büyük.

Kıbrısta ki mimarlık eğitimindeki en önemli yeri programı ve uluslararası kurduğu sistemle kazandığı nitelikle DAÜ alıyor. Kurulduğundanberi edindiği misyon ve vizyonla uluslararası tanınır duruma ve kabule geldi, adadaki diğer fakültelere lokomotif oldu, olmayada devam ediyor. 1990 dan bugüne eğitimde profesyonel ayak olarak çeşitli okullarda yarı zamanlı eğitime destek veriyorum, fakültelerle eğitim kurultaylarında birçok konuları irdeledik,ancak senelerdir YÖK profesyonel konulara destek vereceğine köstek oluyor.

Bir türlü profesyonel hayata başlamadan önce zorunlu stajı kabul etmiyor. Bu günlerde ülkemizde daha da açılan mimarlık fakültelerine TC ve üçüncü ülkeler için ihtiyaç var ancak KKTC için ihtiyaç yoktur.

8. Sevgili Ekrem bey sizi takip ettiğim kadarıyla doğa yürüyüşlerini sevdiğinizi görüyorum. Doğru mudur? 

Sporu ve doğa yürüşlerini seviyorum, kilom müsaitken  basketbol, veleybol, tenis, ve futbol da  derecelerim vardı, ancak mesleki süreçler ve meslek kazaları ,beni spordan uzaklaştırdı,kilo almamı sağladı,şimdi sadece doğa yürüşlerine katılıyorum  400 metre tırmanış min.7.5 km yürüyüş, arkadaşlarla sohbet doğanın estetiğini  izleme, doğadan öğrenme, beni çok etkiliyor, eşimde teşvik ediyor. Çok güzel bir ülkede yaşıyoruz ama değerini bilmiyoruz.

9. Dışardan bakan birisi olarak mimari Proje yapmanın kolaydan zora doğru gittiğinidüşünmeye başladım. Çok daha kapsamlı düşünmek gerekiyor gibi geliyor, bu konudaki düşüncelerinizi  alabilir miyiz ?

  Her mimarlık fakültesi mezunu proje üretmek konusunda , bir formasyona  sahiptir, ancak projenin sonlanması için parametreler  ve  süreçler  zorlaştığı  gerçek ,bu sektörden birçok paydaş para kazanmak istiyor, bu durumu gören idarelerinde  işdahı   kabarıyor, onlarda paydaş payını fazlası ile alıyor, böyle olunca tasarımın gelişmesine süre kısıtlanıyor, gelişmemiş projeler kendini belli ediyor,biz tasarım sürecinden ödün vermiyoruz, projelerimizin olgunlaşma sürecini yaşatıyoruz,iyi projejiler fazla parametre ile boğuşmayı becerebilenlerdir, bundanda keyif alırlar. En büyük parametrelerden biri imarı yöneten şehircilik parametresidir.

Senelerdir şehircilikle mimarlığın bağını kuramayan bir daire ile boğuşuyoruz, şehircilikle ilgili çıkartılan  yasalarla, mimarlığı şehircilikten kopardılar, bunun sonucu olarak başarısız şehir gelişmeleri ve mimari gelişmeler olabilmiştir, bunun bağı doğru kurulmuş yerlerde ise başarılı şehir gelişmesi ve başarılı mimari gelişmeler olmuştur.

Ayrıca   herşeye  rağmen başalı mimari eserlerimiz mevcuttur, eski bir söz vardır MİMARİ YAŞAMIN AYNASIDIR.

10. Son dönem projelerimiz nelerdir acaba? 

Son dönem projelerimize iki yeni parametre daha eklendi takıma katılan oğullarım, ezb mimarlığa katılan iki parametre ile , ofisi gelecek nesillere aktarmak gayretindeyim.

Onlarla mimari birikimimi paylaşmak, en çok zamanımı alan  iştir. Bunun yanında son üç mimari yarışmada  yeni parametrelerle katılım sağladık, biri idari bina biri spor komplesi projesinde  iki ödül kazandık.

Ayrıca kurumlaşan aile ofisinde toplumdan gelen talebler  üzerine  katlı konutlar, kurum kuruluş idari binaları, rutin devam eden projelerimizdir.

Bize ayırdığınız zaman için çok teşekkürler ederiz Ekrem bey.....

Bu röportaj  Public modus adına iletişim uzmanı İpek Halim tarafından yapılmıştır.