BRT HD ekranlarında Aziz Karaaziz ile bütçeyi konuştuk.

Sohbetimizin satır başları şöyle:

Bütçeyi konuşurken öncelikle bunun bir araç olduğunu iyi kavramamız gerekiyor. Biz devlet olarak ne istiyoruz? Geleceğe ilişkin nasıl bir planlama yaptık? İşin özünde her zaman bu olmalıdır. Bütçe tüm bunların üzerine inşa edilmeli. Bunun için öncelikli olarak Orta Vadeli Programın oluşturulması şart. Bu yıl itibariyle OVP olmaksızın bir bütçe hazırlanmış olması iş olsun torba dolsun diye bütçeyi mecliste görüştüğümüzün, geleceği inşa edecek politikaları yeterince tartışamadığımızın göstergesi. Orta Vadeli Programa müteakip stratejik hedefler ışığında Orta Vadeli Mali Plan hazırlanmalı ve üçüncü aşamada bütçe meclise sevk edilmeli.

2019 bütçesinin finansman bacağında sıkıntı var. Bunun açıklığa kavuşturulması gerekiyor. Aksi takdirde 2019 yılında “öngördüğümüz harcamaları gerçekleştiremeyeceğiz” mesajı da vermiş oluyor hükümet.

2018’de yaşanan kur krizine bağlı enflasyon ve eşel mobil uygulamasına ilişkin zorunluluklar hükümeti de darboğaza sürüklüyor. Burada bir enflasyon sarmalına girildiği anlaşılıyor. Toplam tüketimi artıracak şekilde kamu çalışanlarının maaşlarının artırılması söz konusu. 2018 yılının son üç ayı için eşel mobil uygulamasının durdurulması söz konusu. Kriz nedeniyle enflasyonda yaşanan aşırı yükselme yılın ikinci yarısının birinci bacağına gerçekleşmişti. Yükselen enflasyona bağlı maaş artışları ile toplam tüketim artırılınca enflasyonla mücadelede zorluklar yaşanacak. Üstelik son üç ay için eşel mobil durdurulduğu halde yine 825 milyon TL’lik bir açık söz konusu.

Açıkla ilgili ya giderler kısılacak ya da gelirlere ilişkin somut bir şeyler yapılacak. İlla ki sadece ikisinden birini yapmak zorunda değilsiniz ancak bir açıklama yapılmalı. Sanki yapılması gereken bir şeyler var ama kimse bunu ifade etmiyor, siyaseten bunu sakıncalı buluyor gibi hissediyorum.

Komitede bütçe görüşmeleri başlarken yaptıkları konuşmalarda Meclis Başkanı, Komite Başkanı ve Maliye Bakanı bir şeyler yapılması gerektiğini ifade etse de Orta Vadeli Program hazırlanmadığı için tam olarak ne yapılacağı somutlaşamıyor.

Ek mesailerle ilgili sürdürülebilir olmadığı, tedbir alınması gerektiği ifade ediliyor. Bütçe önümüzdeki yıl için hükümetin yapmayı öngördüğü harcamaları içeren bir dokümandır. O halde “bütçede ek mesaileri niye bu denli artırdınız Sayın Maliye Bakanı?” diye sormak gerekiyor. Maliye Bakanı hem bir muhalefet milletvekili gibi tespit yapıyor ama aynı zamanda bütçede ek mesaileri artırıyor. O zaman kim yapacak bu yapısal düzenlemeleri?

2019 bütçesinin tek bir cümleyle siyasi yorumu şu: 2019 bütçesi ile birlikte Türkiye ile imzalanan protokollere bağlı olarak bir ödül mekanizması çerçevesinde desteklenen reformlar artık bir zorunluluğa dönüştü. Çünkü 2019 yılı için öngörülen 280 milyon TL’lik reform destek ödeneğine erişilemediği takdirde bütçe açığı daha da büyüyecek.

Türkiye ile 2019-2021 dönemi için protokolün gecikmesi halinde ise bütçe açığı çok daha fazla olacak.

Henüz protokolün imzalanmamış olması bütçenin finansman bacağını zayıflatıyor. Bu konudaki gecikme devletin iyi yönetilmediğini gösteriyor.

Bu yıl kamu iç borç faizi ödemesi yapılmalı. Çünkü faizler çok arttı. “Devlet battı” dediğimiz meselenin odağında kamu borçları var. 2019 bütçesinde 230 milyon TL faiz kalemi var. Bu harcamadan kaçınarak bütçe açığını ortadan kaldırmaya çalışmak sağlıklı bir yaklaşım değil.

Aziz Karaaziz ile sohbetimiz (video):

https://youtu.be/-XcZDLy6zaU