Kooperatif Şirketler Mukayyidi Kemal Deniz Dana, “kooperatiflerde yaptığı denetimler ve ortaya çıkardığı usulsüzlükler, yolsuzluklarla ilgili ilgili bazı çevrelerin rahatsız olduğu, bazı siyasilerin de müdahaleye hazırlandığı” yönündeki iddiaları cevaplayarak, “Siyasiler bana öfkeli olabilir ancak ben ta başından söylemiştim. ‘Bana baskı yapmak isteyenleri basında teşhir edeceğim’ demiştim. Halen aynı noktadayım” dedi.

    Dana, bu türlü iddiaların ortaya atıldığını ama mukayyitliğin bağlı olduğu Turizm Bakanlığı’ndan herhangi bir baskı görmediğini kaydetti.

     213 kooperatiften şu ana kadar 100’ünün denetlendiğini ve 20 kooperatifte usulsüzlük veya yolsuzluk tespit edildiğini, yıl sonuna kadar tüm kooperatiflerin denetiminin tamamlanacağını vurgulayan Kemal Deniz Dana, kooperatiflerde genel kurul sorunu da yaşandığını, başarılı kooperatiflerin bile uzun yıllar genel kurullarını yapmadığını, 28- 30 yıl genel kurul yapmayan kooperatifler bulunduğunu ve bu durumun yanlış olduğunu vurguladı.

    Kooperatif Şirketler Mukayyidi Kemal Deniz Dana, Haber Kıbrıs Web TV’de yayınlanan Markaj programına katılarak, Ali Baturay’ın sorularını yanıtladı.

“Yanlış uygulamalar sonucu yolsuzluklar oluyor”

   Dana ayrıca, kooperatiflerde ciddi sorunlar olduğunu, uzman olmayan kişilerin yönetime geldiğini ve yanlış uygulamalar sonucu ciddi mali sıkıntılar yaşandığını, ayrıca yolsuzluklar, usulsüzlükler de olduğunu söyledi. Dana, 2018 yılında göreve gelmesiyle bir farkındalık oluştuğunu ve toplumda tartışılmaya başlandığını belirterek, “Kooperatifçilik tartışılıyor, bizi eleştiriyorlar. Hoşumuza gidiyor” dedi.

“30 yıldır genel kurul yapmayanlar var”

    Başarılı kooperatiflerin bile uzun yıllar genel kurullarını yapmadığını ve bu durumun yanlış olduğunu vurgulayan Dana, “Tarımsal anlamda en iyi kooperatif Alaniçi Kooperatifidir, hiçbir sorunu yoktur ancak 30 yıldır genel kurul yapılmıyor. Finansal anlamda üçüncü büyük kooperatif Mez-Kop’da 28 yıldır genel kurul yapılmıyor. Kooperatifler denetlenmeli genel kurulları yapılmalı, aksi takdirde usulsüzlükler ve yolsuzluklar devam eder” ifadelerini kullandı.

“6 üye ile genel kurula gidenler var”

   Genel kurul yapmayanların yanı sıra genel kurula gidenlerin de usulsüzlük yaptığına işaret eden Dana, 300 üyesi olup 6 üye ile genel kurula gidenler de var. Kimisi alışkanlıktan kimisi ise işgüzarlıktan dolayı kurallara uymadan hareket ediyor” şeklinde konuştu.

“8 buçuk milyon para ortada yok”

    Kooperatiflerde yapılan usulsüzlüklerden bahseden Dana, “Lefkoşa İktisat Kooperatifi’nde (Lİ-KOOP) yolsuzluk yapıldı. Usulsüz kredi verdiler. Parayı geri aldık. Dikmen Kooperatifi’nde bir kişi hapis yattı ancak 8 buçuk milyon para ortada yok. Taşkent’te para çalındı, devlet parayı ödedi.” dedi.

“Kooperatif Merkez Bankasını gerçek sahiplerine vermeliyiz”

   Kooperatiflerin yönetime gelenlerin, paranın kendilerinin olmadığını bilmesi ve ona göre hareket etmesi gerektiğini savunan Dana, “Kooperatif Merkez Bankası’nı gerçek sahiplerine vermeliyiz. Ayrıca tüm kooperatifleri de gerçek sahiplerine vermeliyiz” ifadelerini kullandı.

“Kooperatifler denetlenmiyordu”

   Kooperatiflerdeki yanlış uygulamaların önüne geçmek için denetimin şart olduğunu vurgulayan Dana, “Bugüne kadar 538 kooperatif kuruldu ancak 213 aktif kooperatif var. Aktif kooperatifin 107’si kalkınma, 78’i kredi, 24’ü tasarruf ve üçü de tüketim kooperatifidir. 2018 yılına kadar kooperatiflerin denetlenmediğini tespit ettik” şeklinde konuştu

“2019’da 173 kooperatif denetlendi”

   Kooperatiflerin imkansızlıklar ve motivasyonsuzluktan dolayı denetlenemediğini tespit ettiklerine vurgu yapan Dana, “Müfettişler, hazırladıkları raporların değerlendirilmediğinden ve adil görev dağılımı yapılmadığından şikayet ederdi. Tedbirleri aldık çalışma başlattık. Bilgisayar, masa ve sandalyelerini aldık. Müfettişler mutlu oldu, motivasyonları arttı. 2018 de 43, 2019’da 173 kooperatif denetlendi. 20 yolsuzluk bulundu. 2020 yılının denetimlerinde ilk 100 kooperatif denetlendi. Geriye kalan kooperatifler de yılsonuna kadar denetlenecek” dedi.

“34 müfettişe birer laptop alınmalıdır”

   Denetim ve yaptırım makamı olan mukayyitlikteki 34 müfettişe ofis dışında çalışabilmeleri için laptop (dizüstü bilgisayar) alınması gerektiğine dikkat çeken Dana, “Maliye, müfettişlerin giderleri ile ilgili kaynak ayırmalı. Müfettişler denetim için 7 bin TL harcıyor. 43 kooperatifin, Kooperatif Merkez Bankası’na borçları var. Borçların kapatılması gerekir” ifadelerini kullandı.

“Karpaz’da üretilen tütün Küba’ya gidiyor”

   Denetim yanında üretim ve pazarlamada da adım atılması gerektiğini savunan Dana, “Lefke Bölgesi ve KKTC genelinde üretim ve pazarlama konusunda 2 yeni kooperatif kurduk, faaliyete giriyor. Karpaz’da üretilen tütün Küba’ya gidiyor. Hedefimiz; yerel ürünlerin kooperatifler aracılığıyla üretilmesi ve pazarlanmasıdır. Amacımız, halkımızın ucuza ürün alması, üretenlerin para kazanması ve istihdam anlamında katkı sağlamasıdır” dedi.

“Bana baskı yapmak isteyenleri basında teşhir edeceğim”

    Yapılan denetimler sonucu tespit edilen usulsüzlüklerin üzerine gidilmesi ve yargıya taşınması konusunda konuşan Dana, “Siyasiler bana öfkeli olabilir ancak daha önce ‘bana baskı yapmak isteyenleri basında teşhir edeceğim’ demiştim. Halen aynı şeyi söylüyorum. Mukayyitlik, Turizm Bakanlığı’na bağlıdır göreve geldiğimden beri baskı almadım” şeklinde konuştu.

“İşim için ailemi ihmal ettim”

   Hükümetler ve bakanlıklar değiştiğinde sıkça adının müsteşarlıkla anıldığının sorulması üzerine Dana, “İş yaparsanız eleştiri alırsınız, son 30 yıl önemli olaylarda görev aldım. Nüfus sayımı, sel felaketleri, Lefkoşa Türk Belediyesi’nin batması, pandemi dönemi, kaymakamlık, turizm müsteşarlığı gibi birçok görev yaptım. Ailemi ihmal ettim ve fedakarlık ettim. Çocuklarımla meyhaneye gidip içki içemedim. Pişman değilim” diye ifade etti.