Türk Toraks Derneği KKTC Temsilcisi , Göğüs Hastalıkları Uzmanı Prof Dr Füsun Yıldız Dünya astım günü nedeniyle bildiri yayınladı.

Dünya astım gününün bu yıl teması nedir?

Her yıl Dünya Astım Gününde toplumun bu hastalık ile ilgili farkındalığını arttırmak için o yıla özgü farklı bir tema belirlenmektedir. Bu yıl ki tema "Astımda Eğitim Güç Verir: Bilgi Anahtardır" belirlenmiş olup çeşitli branştan hekimlere eczacılara, hemşirelere ve hastalara yönelik etkinlikler düzenlenerek, güncel astım eğitimi ile bilgi ve farkındalığın arttırılması planlanmıştır.

Astım sık görülen bir hastalık mıdır?

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) verilerine göre tüm dünyada 350 milyon astımlı hasta olduğu tahmin edilmekte ve dünyada her yıl 400 binden fazla kişinin astım hastalığına bağlı yaşamını kaybettiği bildirilmektedir.

Astım nedir ve hastalığın belirtileri nelerdir?

Astım, akciğer içi hava yollarında mikrobik olmayan bir tür iltihap nedeniyle hava yolu duvarının daralması sonucu ortaya çıkan müzmin (kronik) bir akciğer hastalığıdır. En sık rastlanan yakınmalar tekrarlayan ve ataklar halinde gelen nefes darlığı, nefes alıp verirken ortaya çıkan hırıltı/hışıltı/ıslık sesi, göğüste baskı hissi ve öksürüktür. Doğru tanı için yakınmaların ayrıntılı bir şekilde sorgulanması, hastanın muayene edilmesi ve solunum fonksiyon testlerinin yapılması gereklidir.

İklim değişikliğinin astım üzerine etkisi var mıdır?

Çağımızın tehdidi olan iklim değişikliğinin neden olduğu, aşırı yağışlar sonucu oluşan rutubet, küf mantarlarını arttırmakta, küresel ısınma, çöl tozu fırtınaları ve hava kirliliği polen mevsim ve dağılımının değişmesine neden olmaktadır.  Bunun sonucu alerjik hastalıklar ve astım görülme sıklığı, astım atakları artmakta ve astım hastalığının kontrol altına alınması güçleşmektedir. İklim değişikliğinin yavaşlatılması ve durdurulması için tüm dünyada gerekli önlemlerin acilen alınması astım da dahil birçok hastalığın görülme sıklığı ve ataklarını önleyerek, kontrol altına alınmasını kolaylaştıracaktır.

Astım tedavisinin amacı nedir?

 Astım tedavisinin amacı uygun ilaç tedavisinin verilmesi ve solunum yolu enfeksiyonları, alerjenler, hava kirliliği, sigara dumanı ve kimyasallar gibi astım tetikleyicilerinden uzak durulması ile yakınmaların kontrol altına alınması ve hastanın yaşamını normale en yakın şekilde devam ettirebilmesidir. Dünyanın hiçbir yerinde astımı tamamen ortadan kaldıran bir ilaç tedavisi yoktur.

Astım ilaçları nasıl kullanılır?

Uluslararası ve ulusal astım tanı ve tedavi rehberlerinde, son yıllardaki en önemli yenilik “nefes açıcı (kurtarıcı) ilaçların astım tedavisinde tek başına kullanılmaması, asıl tedavi edici ilaç olan inhaler kortizon ile birlikte alınması” önerisidir. Düzenli uygulanan tedaviyle astımlıların önemli bir kısmı iş ve okul dahil günlük yaşamlarına, herhangi bir kısıtlanma olmadan devam edebilirler. Astım ilaçlarının büyük bir kısmı soluk alma yolu (inhalasyon) ile kullanılan ilaçlardır ve bu yolla daha az yan etki ile direk hava yollarında istenen tedavi edici etkiyi oluştururlar. Bu cihazların (İnhalerler) önerilen şekilde doğru kullanılması tedavinin etkin yapılabilmesi için çok önemlidir. Bu ilaçlar bağımlılık yapmaz. Hastalığın kronik yani yaşam boyu devam etme özelliğinden dolayı uzun süre, yaşam boyu kullanımları gerekmektedir.

Astımı kontrol altında tutmak için neler yapılmalıdır?

Düzenli hekim kontrolü, ilaçların doğru teknikle ve düzenli kullanılması, tetikleyicilerden uzak durulması, astımın kontrolünü güçleştiren obeziteyi önlemek için düzenli egzersiz yapılması ve dengeli beslenme, viral enfeksiyonlardan korunmak için her yıl grip aşısı olunması, elektronik sigara ve ısıtmalı tütün ürünleri de dahil olmak üzere tüm tütün ürünlerinden uzak durulması gereklidir.

Astımda eğitimin önemi nedir?

Yapılan araştırmalarda, pek çok astımlı hastanın hastalık hakkında detaylı bilgilerinin olmadığı görülmüştür. Hastanın, hastalığını iyi yönetebilmesi için; hastalığını tanıması, hastalığın kontrolünde en önemli basamaktır.

Bu nedenle hastaların; astım nasıl bir hastalıktır, hastalığı neler kötüleştirir ve bunlardan nasıl korunulur, hastalığın atakları olduğunda neler yapmalıdır, tedavide kullanılan ilaçlar nelerdir ve nasıl kullanılmalıdır, bu ilaçların yan etkileri nelerdir gibi pek çok alanda eğitilmeleri önemlidir. Kısaca tüm kronik hastalıklarda olduğu gibi astımda da sağlık okur yazarlığı arttırılması gereklidir.