AB’de corona aşısı krizi! Üreticilere sert sözler ve ‘ihracat kısıtlaması’ önerisi

Avrupa Birliği, aşı sevkiyatı noktasında üreticilerle kriz yaşıyor. Pfizer ve özellikle AstraZeneca'ya yönelik sert söylemler gündeme damga vururken "ihracat kısıtlaması" önerisi de yüksek sesle dile getiriliyor. Türkiye'nin de dahil olduğu aşı ithalatçısı ülkeler gözünü bu öneriye çevirdi. İşte detaylar...

ads ads ads ads
27/01/2021

ads
AB’de corona aşısı krizi! Üreticilere sert sözler ve ‘ihracat kısıtlaması’ önerisi

İlk dalganın ardından ikinci dalgadan ve mutasyondan da çok sert bir şekilde etkilenen Avrupa, aşılamaya başladı ancak yaşanan tedarik krizi sürecin ağır ilerlemesine neden oluyor. Pfizer geçen hafta, BionTech’in Belçika’daki bir üretim tesisinde yapılan çalışmalar nedeniyle teslimatta gecikme yaşandığını açıklarken bir kötü haber de AstraZeneca’dan gelmişti.

22 Ocak’ta bir açıklama yapan AstraZeneca, ise Kıta Avrupası’nda yer alan tedarik zinciri içindeki bir tesiste “sorun yaşandığı” için AB’ye öngörülenden daha az doz aşı temin edebileceklerini söyledi. AB ise AstraZeneca’nın AB dışında, İngiltere gibi başka ülkelere kesintisiz sevkiyatı sürdürdüğünden şüpheleniyor. Doz sayısının ne kadar düşeceğini kestirmek tam olarak mümkün olmasa da Reuters’a göre yılın ilk çeyreğinde teslimat 31 milyon doza düşecek ve bu da yüzde 60’lık bir azalma anlamına gelecek.

İHRACAT KISITLAMASI FİKRİ!

Bu durum endişe yaratırken Deutsche Welle’ye konuşan Almanya Sağlık Bakanı Jens Spahn, AB’nin aşı üreticileri üzerindeki denetimlerini artırması gerektiğini belirtti. Spahn, “Üretim kapasitelerini büyütmeleri için birkaç yüz milyon Euro avans verdik” derken AB bölgesindeki aşı üreticilerinin, ihracatlar ve dünyanın başka bölgelerine yapacakları teslimatlar ile ilgili olarak izne tabi tutulması gerektiğini ifade etti.

Almanya Sağlık Bakanı Jens Spahn, ihracat kısıtlaması fikrini gündeme taşıyan isimler arasında yer alıyor. Spahn, AB’nin, Avrupa’da üretilen ya da şişelenen hangi aşının AB bölgesini terk ettiğini bilmesinin adil olacağını dile getirdi. (Fotoğraf: Reuters)

İhracat kısıtlaması fikrini en net şekilde ortaya koyan isim ise Alman Hasta Hakları Koruma Vakfı Başkanı Eugen Brysch oldu. Aşı üreticilerini paragözlükle suçlayan Brysch, üreticilerle müzakerelerin safça yürütüldüğünü öne sürdü.

Almanya ve AB’yi eleştiren Brysch, “Almanya ve Avrupa, araştırmalar için verilen milyarlarca Euro’luk ödemeleri bile koşullara bağlamadı. Şimdi bunun faturasıyla karşı karşıyayız. Alman hükümeti ve AB Komisyonu’nun tazminat talebi ya da ihracat kısıtlamaları gibi yollara başvurarak bu gidişe bir dur demeli” ifadelerini kullandı.

UFUKTAKİ RİSK

İhracat kısıtlaması fikri sadece AB’nin değil, Çin’in de gündeminde. Üretici ülkelerin sevkiyatta önceliği kendi ülkelerine vermesini zorunlu tutması, Türkiye’nin de dahil olduğu aşıyı ithal etmek zorunda kalan ülkeler için bir risk anlamı taşıyor. Bu noktada önceden imzalanmış anlaşmaların bu üretim kapasitesinde nasıl etkileneceği de merak konusu. ABD, Birleşik Krallık, AB Çin ve Rusya, dünyanın her noktasına aşı ihraç eden ülkeler konumunda.

AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ise AstraZeneca CEO’su Pascal Soriot ile telefon görüşmesi gerçekleştirirken Von der Leyen’in sözcüsü yaptığı açıklamada “Firmadan çözümler bulmasını ve hızlı teslimat için tüm imkanları kullanmasını bekliyoruz” demişti.

336 MİLYON EURO’LUK AVANS

AB’ye, söz verdiği 80 milyon doz yerine 31 milyon doz teslim edebilecek olan AstraZeneca, AB ile Ağustos’ta yapılan anlaşmada 400 milyon doz taahhütü vermişti. AB, şirkete üretim kapasitesinin artırılması için 336 milyon Euro ön ödeme de yaparken AB yetkililerinin “Belçika’da yaşanan problem” söylemini inandırıcı bulmadığı Avrupa’daki haber kaynakları tarafından paylaşıldı.

Alman milletvekili Peter Lisse, Reuters’a yaptığı sert açıklamada AstraZeneca’nın açıklamasını “çürümüş” olarak nitelendirdi ve “aşının İngiltere’den Kıta Avrupası’na gönderilmesinde sorun olmaması gerektiğini” vurguladı. Daha önce şirkete şeffaflık önerisinde bulunan AB Komisyonu, AstraZeneca üzerinde baskı uygulayarak şirketten söz verdiği dozda aşıyı miktarda azaltma ya da erteleme olmaksızın teslim etmesini istemişti.

Bununla birlikte Avrupa Konseyi Başkanı Charles Michel, üreticileri imzalanan sözleşmelere uymaları konusunda net bir şekilde uyarırken “Gerekirse sözleşmelere saygı göstermelerini yasal yollara başvurarak sağlayacağız” demişti.

ASTRAZENECA'YA İZİN CUMA GÜNÜ ÇIKACAK

AstraZeneca aşısının AB içinde kullanım izni için Avrupa İlaç Ajansı (EMA) bu Cuma günü toplanacak. EMA'dan izin çıkması durumunda AstraZeneca'nın aşısı, BioNTech/Pfizer ve Moderna aşılarınının ardından AB'de uygulanan üçüncü aşı olacak.

‘MASAYA YUMRUĞUMUZU VURDUK’

Alışılmış AB dilinin dışına çıkarak “Masaya yumruğumuzu vurduk” diyen ve bu şekilde konunun ciddiyetinin altını çizen Michel, AB’nin yetişkin nüfusunun yüzde 70’ni yaza kadar aşılama hedefinin gerçekleşmesinin bu şartlarda zor olduğunu belirtti.

İstifa eden İtalya Başbakanı Giuseppe Conte de istifa kararından birkaç gün önce konuya dair yaptığı açıklamada aşı üreticilerini eleştirerek, gecikmelerin “ölümcül sözleşme ihlallerine” ve AB ülkelerinde büyük zarara yol açtığını vurgulamıştı.

İtalya: Corona ve siyasi çalkantıların gölgesinde bir ülke

Pfizer da bu süreçte ağır eleştirilerle karşı karşıya kaldı. İtalya ve Çekya’dan en sert tepkiler gelirken İtalyan hükümeti yaşanan gecikmeden ötürü hukuki süreç başlatacakları yönünde uyarıda bulundu. AB ayrıca şirketten gecikmelere dair net bir açıklama talep etti.

Şirketin AB ile imzaladığı anlaşmanın koşulları gizli tutulurken, her AB üyesi Pfizer’la sevkiyat üzerine ayrı bir uzlaşma sağlıyor. Şirketin haftalık ya da üç aylık süreçlerde belirli miktarda dozun sevkiyatını gerçekleştirmiş olma zorunluluğunun bulunup bulunmadığı ise bilinmiyor. AB, birlik ülkelerinde yapılmaya başlanan Pfizer-BioNTech aşısından 600 milyon doz sipariş vermişti.

Kaynaklar: Reuters, DW, BBC

27/01/2021 16:49
Bu habere tepkiniz:
Habersiz kalmamak için Telegram kanalımıza katılın
ad
ad
TAGS: AB, corona aşısı, ihracat kısıtlaması
MANŞETLER

HK DÜNYA

© 2024 Haber Kıbrıs Medya Danışmanlık ve Matbaacılık Ltd.