Bilim İnsanları, İnsan Geninin Yardımı ile Daha Büyük Maymun Beyinleri Yaptılar

ads ads ads ads
08/11/2022

ads
Bilim İnsanları, İnsan Geninin Yardımı ile Daha Büyük Maymun Beyinleri Yaptılar

Bilim insanları marmoset fetüslerine insanlara özgü bir gen vererek beyinlerinin daha da büyümesini sağladılar. Bu, kulağa Maymunlar Cehennemi’nin başlangıcı gibi gelse de araştırmalar bu genin bizi insan yapmasında ne kadar önemli olduğuna ışık tutabilir.

Science dergisine verilen rapora göre; Max Planck Moleküler Hücre Biyolojisi ve Genetiği Enstitüsü’ndeki bilim insanları, geni yaygın marmosetlerin 101 günlük fetüslere (doğuma daha 50 gün var) aktardılar. Serebral korteksin, insanlarda diğer primatlara göre son derece daha büyük olan, akıl yürütme ve dil gibi gelişmiş bilişsel yeteneklerden sorumlu olan genişlemiş bir neokorteks ürettiğini keşfettiler.

Söz konusu olan ARHGAP11B geni, beyinin kök hücrelerini daha fazla kök hücre oluşturmak için tetikliyor. Ve daha geniş bir neokorteks yapılmasında yardımcı oluyor. İnsanlığın bilişsel becerilerinin gelişmesinde büyük bir neokorteks çok önemlidir. Dolayısıyla genin insanların ve diğer yakın ilişkili insansıların evrim tarihinde temel bir rol oynadığı düşünülmektedir.

ARHGAP11B geni soyumuzun şempanzelerden ayrıldıktan sonra ancak Neandertaller ve Denisovanlardan ayrılmadan önce ortaya çıkan bir gendir. Bu da demek oluyor ki soyu tükenmiş akrabalarımızda da “büyük beyin geni” varmış.

Gen daha önce farelerde ve feretlerde denenmiş fakat bu sefer ilk defa insansı olmayan bir primatta benzer beyin büyüme efekti gözlemlenmiş.

Normal (sol) ve ARHGAP11B-transgenik (sağ) fetal marmoset beyinleri. Ölçek çubukları 1 milimetreyi temsil eder.

Michael Heide, baş çalışma yazarı,“Gerçekten de ortak marmoset beyninin neokorteksinin genişlediğini ve beyin yüzeyinin katlandığını gördük. Cortical plakası da normalden daha kalındı.” dedi.

Daha da ötesinde, dış subventriküler bölgede artmış bazal radyal glia progenitörleri ve sayısı artmış üst tabaka nöronları görebiliriz. Bu tip kortikal nöronlar, primat evriminde artar.

Bilim insanlarının bu önemli genin hikayemize ne zaman ve nasıl geldiğine dair uzun süredir fikirleri yoktu. Ama 2016’da Max Planck Moleküler Hücre Biyolojisi ve Genetiği Enstitüsü’nden araştırmacılar, genin beyin büyütme özelliğinin muhtemelen 500,000 ila 1,5 milyon yıl önce ortaya çıkan bir mutasyondan evrimleştiğini buldular.

ARGHAP11B Geninde Oluşan Mutasyon

Wieland Hutter; “ARHGAP11B genindeki tek bir genetik harfin mutasyonu, yani C’den G’ye değişimi, karşılık gelen haberci RNA’nın oluşumunda 55 nükleotitin kaybına yol açtı.” diye açıkladı.(Laboratuvar bu makalede bahsedilen genin tüm çalışmalarına öncülük etti.) “Bu da proteinde insana özgü, fonksiyonel olarak gerekli olan 47 amino asitin genetik kodda kaymasına sebep olur.”

Huttner; “Bu mutasyonlar nispeten sık görülür. Ancak ARHGAP11B durumunda, daha büyük bir beyin oluşturma avantajlarının direkt insan evrimini etkilediği görülüyor” diye ekledi.

Araştırmacılar ayrıca bu deneyde öne çıkan marmoset fetüslerin yüksek etik standartlar kullanılarak elde edildiğini belirtmek istiyorlar.

Huttner ise tersini söyledi “Bence doğmalarına izin vermek sorumsuzluk olurdu çünkü ne tür bir davranış değişikliği alacağınızı bilmiyorsunuz.”

08/11/2022 20:02
Bu habere tepkiniz:
Habersiz kalmamak için Telegram kanalımıza katılın
ad
ad
TAGS: Bilim İnsanları, İnsan Geninin Yardımı ile Daha Büyük Maymun Beyinleri Yaptılar
MANŞETLER

HK YAŞAM

© 2024 Haber Kıbrıs Medya Danışmanlık ve Matbaacılık Ltd.