BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, tampon bölge çevresinde askeri gerginliği azaltma ve askerileşmeden kaçınma çağrılarına rağmen, iki tarafın da bu çağrılara uymadığını belirtti.

Raporda, “Askeri statükoyu kalıcı şekilde değiştirmeyi amaçlayan askeri yapılar” ve “askeri pozisyonların sivil altyapılar içine gizlenmesi” ciddi insani kaygılar olarak ifade edildi.

Guterres, “Bu durum siviller için risk oluşturmaktadır. Adadaki güç dengesizliği bu tür ihlalleri haklı çıkarmaz” dedi. UNFICYP bünyesinde doğrudan askeri iletişim mekanizması kurulması çağrısını yineledi.

Pile ve Maraş vurgusu

Guterres, 2023’ten beri uygulanmayan Pile Anlaşması ile ilgili endişelerini dile getirerek taraflara “sürece yapıcı şekilde katılmaları” çağrısı yaptı.

Maraş konusuna da değinen Guterres, “Birleşmiş Milletler’in bu konudaki tutumu değişmemiştir” dedi ve tüm taraflara “farklılıkları çözmeye yönelik diyalog başlatmaları” çağrısında bulundu.

UNFICYP’in Maraş ve Strovilia’daki hareket özgürlüğüne getirilen kısıtlamaları kınayarak, “Görev yetkimiz sadece tampon bölge ile sınırlı değil, tüm adayı kapsıyor” ifadesini kullandı.

Askeri ihlaller ve gözetleme kameraları

Raporda, “Her iki tarafın gerçekleştirdiği askeri ihlaller hâlâ endişe kaynağıdır” denildi.

Son altı ayda toplam 133 askeri ihlal kaydedildi: 78’i Rum Milli Muhafız Ordusu, 55’i Türk kuvvetleri tarafından gerçekleştirildi.

Maraş’ta kurulan kamera sayısının 2020’den bu yana toplam 53’e ulaştığı belirtildi.

“Birleşmiş Milletler, Maraş’taki durumdan Türkiye hükümetini sorumlu tutmayı sürdürüyor” denildi.

Sığınmacı sayısında düşüş, kayıplar listesi güncellendi

Raporda, Kıbrıs’ta 2024 yılında iltica başvurularında %42 oranında düşüş olduğu belirtildi. Bu durum, özellikle denizde ve Yeşil Hat boyunca uygulanan “caydırıcılık politikası”na bağlandı.

Kayıp Şahıslar Komitesi, 17 kişinin kalıntılarını çıkardı. 2.002 kayıtlı kayıptan şimdiye kadar 1.054’ü kimliklendirildi.

UNFICYP ciddi mali sıkıntıda

Barış Gücü UNFICYP’in 20.9 milyon dolarlık ödenmemiş katkı payı nedeniyle ciddi bir mali kriz yaşadığı belirtildi.

Sivil pozisyonların %9’unun boş olduğu ve bu durumun güvenlik altyapı projelerinde gecikmelere, bazı eğitimlerin ise askıya alınmasına neden olduğu ifade edildi.

Garantör ülkelere açık çağrı

Guterres, garantör ülkeler olan Yunanistan, Türkiye ve Birleşik Krallık’a “yapıcı katkı” çağrısında bulundu. Ayrıca tüm taraflarla diyaloğu, BM Güvenlik Konseyi kararları çerçevesinde sürdürmeye kararlı olduğunu vurguladı.