Daha çok zam göreceğiz

ads ads ads ads
10/07/2018

ads

Hüseyin Ekmekci Hüseyin Ekmekci


UBP’liler bayıldı bu elektrik zammı işine…

Tıpkı geçmişte CTP’lilerin bayıldığı gibi…

Ve maalesef…

Sorun buymuş gibi tartışıyoruz.

“Sen yaptın, ben yaptım…”

Kimse de, “Yahu bu zamları engellemek için ne yapacağız?” diye kafa yormuyor.

Siyaset devşirmek için bir kaygı var.

Ama bu kaygı, halktan yana bir kaygı değil…

Maalesef…

Ortada kötü bir tablo var.

Bu kötü tabloda, zam kaçınılmaz…

Akaryakıt fiyatı yükseldikçe…

Döviz çıktıkça…

Maaşlara artış, hayat pahalılığı eklendikçe…

Biz 3-5 ayda bir “fiyat ayarlaması” ile yüzleşeceğiz.

Esas soruna kimse eğilmiyor.

Siyaset korkuyor.

Statüko galip geliyor.

Başta söyleyeyim.

Bu bir “kablo” yazısı değildir.

Kablo gelir ya da gelmez…

“Bu toplum nasıl ucuz enerji satın alacak?”

Siyasetin örgütlenmesi gereken nokta burasıdır.

Ne ödüyoruz?

Kıb- Tek’in zam olmadan önceki tarifesi neydi?

Bunu bilmemiz gerekiyor ki, neden zam yapıldığını da anlatalım:

Konut tarifelerini hatırlayalım:

  • 0-250 kws arası 60 kuruş
  • 251-500 kws arası 68 kuruş
  • 501-700 kws arası 75 kuruş
  • 701 ve üzeri kws 83 kuruş
  • Yoksul Tarifesi
  • İlk 250 kws 25 kuruş

Ticari Tarife

  • 62 kuruş

Endüstri Tarifesi

  • 61 kuruş

Turizm Tarifesi

  • 62 kuruş

Yurttaşlar bu tarifeler ışığında belirlenen tüketim bedelinin yanı sıra 40 T’ye yakın sokak

aydınlatma ve maktu ücret ödüyor.

Tüketim bedeli, sokak aydınlatma ve maktu ücretin ara toplamının % 10’u kadar da KDV ödeniyor.

Yani,

 Her yüz TL’lik faturaya, 40 TL’ye ek olarak, 10 TL de KDV ödüyoruz…

Maliyetler biliniyor…

Devam edelim ve “maliyet tespiti” yapalım.

Yani Kıb- Tek, neden yüzde 30’a varan bir zam kararı aldı?

Bu sorunun cevabını vermeden, aslında sağlıklı ilerleyemeyiz…

İşte madde madde, Ekonomi Bakanlığı’nda da yapılan maliyet hesaplaması:

  • Yakıt Bedeli: 54,5 kuruş
  • Personel Giderleri: 6,8 kuruş
  • Emekli Giderleri: 6,5 kuruş
  • Amortsman: 2,7 kuruş
  • Finans Gideri: 0,1 kuruş
  • Genel Yönetim Giderleri: 1,5 kuruş
  • AKSA Kira Gideri: 7,5 kuruş
  • Yatrım Payı: 5,5 kuruş

Bu bileşenler toplandığı zaman, maliyet toplam 85.5 kuruş…

Tablo net…

Kıb- Tek, düne kadar, 15- 20 kuruş zararla, üretim yapmaktaydı.

Önce tarifeye bakın…

Sonra da “üretim maliyetine…”

Sistem böyle çalışıyor.

Böyle çalıştığı sürece de hükümet zam yapmak zorunda…

Enerji nasıl ucuzlar?

Kıb- Tek’in 15- 20 kuruş zararla üretim yaptığı tespitinde bulunduk mu?

Zammın bu aşamada kaçınılmaz olduğunu gördük mü?

Şimdi bir soru daha var…

O da şu:

Bu koşullarda hükümetin politikası ne olmalı:

Net cevabı şu:

-  Ana politika sistemi güçlendirmek ve MALİYETLERİ DÜŞÜRMEK…

Statüko burada başlıyor…

Tespit yapıldı…

Yol haritası enerji fiyatlarının ucuzlaması üzerine kuruldu…

Ne yapılması gerek bunun için…?

Enerjde yüksek fiyatın üç sebebi var:

  1. Fuel- Oile bağımlılık (sürekli yükselen petrol fiyatları ve döviz kurları)
  2. AKSA gideri
  3. KIB-TEK’in kurumsal yapısı (KKTC kamu personel rejimi ile uyumsuz personel harcamaları, vb.)

Fiyatları nasıl düşecek?

Siyaset burada devreye girecek.

Siyasetin devreye girmesi için de “siyasilerin bir araya gelmesi” gerekiyor.

İki yol var enerjinin ucuzlaması için:

  1. Kablo Projesi
  2. KKTC elektrik sisteminde köklü reform

Statüko burada devreye giriyor.

Ne birine izin veriliyor, ne diğerine.

Sistem aynen devam ettiği sürece, birileri daha da zengin oluyor.

Kıb- Tek personeli de “elindeki kaybedeceği” endişesi ile, ekonomik akla uygun öneriler yapmıyor…

“Teşvikleri kaldırın” diyor mesela?

Bir ülkede enerji, üretim için teşvik içermeyecekse, ne içerecek?

KDV’yi kaldırın diyor…

Yani kamu kendi gelirinden vazgeçecek…

Ama örneğin “kazanılmış hak” adı altında, vatandaşa yüklenen ayrıcalıklardan vazgeçmiyor…

Siyaset, bu alanda siyasi partileri besleyen “rantçı bağışçılarla” kavgayı göze almıyor.

Statüko da aynen devam ediyor.

Şimdi…

Siyaset karar verecek:

Bu alandaki statüko ile kavga edilecek mi edilmeyecek mi?

Kıb- Tek “teşkilatı” gardını aldı…

Siyaset suskun…

Ama vatandaş da Kıb- Tek zam kazığının üzerinde oturtuldu…

Bu zamlar da 2- 3 ayda ir devam edecek.

Soruyu yazayım da bitsin:

“Hocalar hükümeti rantçılar ve faydacılar kadar cesur mu değil mi?”

Ya bu alanda kararlar alınacak, ilerlenecek, ya da zamlar devam edecek…

10/07/2018 15:25
Bu habere tepkiniz:
Habersiz kalmamak için Telegram kanalımıza katılın
ad
ad
TAGS: Daha çok zam göreceğiz, Hüseyin Ekmekçi
MANŞETLER

HK Hüseyin Ekmekci

© 2024 Haber Kıbrıs Medya Danışmanlık ve Matbaacılık Ltd.