Devlet Planlama Örgütü (DPÖ) ile ilgili yazdığım “DPÖ, dış yardımları yerel gelir gösterip bizi kandırmak istedi” başlıklı yazım nedeniyle DPÖ Müsteşarı Mustafa Serçelik, hem bir açıklama hazırladı hem de benimle görüşmek istedi.

   Kalktım DPÖ’ye gittim, önce DPÖ Müsteşarı Mustafa Serçelik ve DPÖ Ekonomik Planlama Dairesi Başkanı Salih Kasap’la, ardından da tüm DPÖ yetkilileri ve uzmanlarıyla görüştüm.

   Yazıma kullandığım başlık, yazı içindeki kinayeli, teşbih içeren ifadeler ve hükümeti başarılı göstermek için “siyasi yorum yapıldığı” suçlamam, tüm DPÖ çalışanlarını çok üzdü, bunları hak etmediklerini söylediler.

   DPÖ’yü ziyaretimde öğrendim ki yıllardır buraya istihdam yapılmıyor. Emekli olanlarla, başka dairelere atananlar nedeniyle DPÖ, çok uzun zaman beridir kısıtlı personelle çalışıyor.

   DPÖ personeli, çok kısıtlı personelle çok özverili bir şekilde çalışırken, böyle suçlamalara maruz kalmalarının haksızlık olduklarını söyledi. (Umarım ülkeyi yönetenler, çalışanların sesine kulak verip, DPÖ’ye istihdam yapar.)

    DPÖ Müsteşarı Mustafa Serçelik ve personeli, Maliye Bakanlığından, Turizm Bakanlığından, Ulaştırma Bakanlığından, KIBTEK’tan aldıkları rakamlarla değerlendirme yaptıklarını ve bu rakamları doğru kabul etmek zorunda olduklarını söylüyor. Maliyenin rakamları üzerinden DPÖ’ye eleştiri yapılmasını “haksızlık” diye niteliyorlar.  

    DPÖ çalışanları, eleştirilerimin merkezini oluşturan, “TMSF’den bir defalığına Türkiye’nin onayıyla hazineye aktarılan 265 milyon 504 bin 352,96 TL’lik kaynağın yerel gelirler içinde gösterilmesi” konusunda DPÖ’nün hiçbir sorumluluğu olmadığını söyledi.

    Maliye Bakanlığının bu parayı iki taksitte nisan ve mayıs aylarında yerel gelirler içinde gösterdiğini doğrulayan DPÖ çalışanları, maliyenin rakamlarını değiştiremeyeceklerini, doğru kabul etmek durumunda olduklarını ve bu rakamları ayrıştıramayacaklarını anlattı.

    Maliyenin web sayfasında bu rakamların olduğunu, bunu herkesin görebileceğini, bu konuda DPÖ’nün sorumlu tutulamayacağını vurgulayan DPÖ çalışanları, aynı şekilde, Turizm Bakanlığından, Ulaştırma Bakanlığından, KIBTEK’tan alınan rakamların da ilgili bakanlıkların ve kurumun web sitesinden görülebileceğini, DPÖ’nün herhangi bir rakamda oynama, şüphelenip kullanmama gibi bir durumu olamayacağını vurguladı.

    DPÖ çalışanları, TMSF tarafından yapılan 265 milyon 504 bin 352,96 TL’lik katkının nisan- mayıs ayında yerel gelirlerde gösterildiğini doğruladı ama yazımda temmuz ayında aktarıldığına işaret ettiğim diğer dış katkıların ise hazırladıkları rapor haziran ayına kadar olduğu için orada gösterilmediğini, bu yöndeki eleştirileri de kabul etmediklerini anlattı.

   DPÖ çalışanları, “GSYİH, Enflasyon ve Döviz ile ilgili Tahminler”/ “IV Pandemi ara dönem 4. çalışma Raporu- Temmuz 2020” başlıklı çalışmada yer alan ve büyük tepki çeken; “Yerel gelirlerde haziran ayındaki rakamın geçen senenin aynı ayındaki seviyelere yakın gerçekleşmesi, turizm sektörünün dışa kapalı olmasına rağmen doğrudan devlet gelirleri üzerinde büyük bir etkisi olmadığı sonucu çıkmaktadır” yorumuna da açıklık getirdi.

    Bu ifadeyi yalnızca ben eleştirmedim, turizmciler, bazı ekonomistler ve birkaç köşe yazarı da bu yoruma eleştiri getirdi, üstelik başka eleştiriler de gelecek gibi.

    DPÖ çalışanları bunun bir “siyasi yorum” olduğunu kesinlikle reddediyor, tam tersine Maliye Bakanlığının verdiği rakamlar üzerinden böyle bir yorum çıktığını, rakamları DPÖ’nün yaratmadığını, maliyenin web sayfasından alınan 2019 Haziran ayı ile 2020 Haziran ayı karşılaştırıldığında bu yorumun çıktığını söylüyor.

    DPÖ’nün yayınladığı tablolarına baktığımızda, yalnızca geçen yılın haziran ayı değil, son üç yılın mart ve mayıs ortalaması da pandemi dönemi 2020 gelirlerinden düşük kalıyor, son üç yıllık nisan ayı ortalamaları ise hemen hemen aynı. Tabii bu rakamlar Maliye Bakanlığından alınma ve DPÖ çalışanları, bu rakamlara bakarak o yorumu yaptıklarını defalarca yineledi.

    DPÖ, bu yorumda “doğrudan devlet gelirleri” ifadesini kullandıklarını, turizmin ülkeye dolaylı katkıları olduğunu kabul ettiklerini, benim ve diğer köşe yazarlarının eleştirilerinin ise aslında dolaylı etkiler üzerinden olduğunu söylediler.

   “Yerel gelirler” ile “genel ekonomiyi” ayırmak gerektiğini, benim ve diğer köşe yazarlarının DPÖ’nün sanki de ülke ekonomisinin iyiye gittiği yorumu yaptığını ima ettiğimizi ama bunun kesinlikle doğru olmadığını, DPÖ’nün genel ekonomik durumun kötüleştiğini GSYİH tahmin rakamlarında eksi yüzde 11 olarak tahmin ettiğini, bunun da yaklaşık 400 milyon dolarlık bir kayıpla, KKTC tarihinin en büyük küçülme rakamı olduğunun söylendiğinin göz ardı edilmemesini istedi.  

   DPÖ çalışanları ile iki saati aşkın bir süre konuştum ve bakanlıklar ve kurumlardan aldıkları rakamları kullandıklarına, yorumladıklarına ve “siyasi yorum” yapmadıklarına ikna oldum, amacım onları üzmek değildi ama ben halen Maliye Bakanlığı’nın yerel gelirler rakamları içine, yerel bir gelir olmayan TMSF tarafından yapılan 265 milyon 504 bin 352,96 TL’lik katkıyı göstermesini doğru bulmadığımı söylemek isterim.

    DPÖ elbette, maliyeden aldığı rakamları kullanıyor, onun üzerinden tablolar sunuyor, onun üzerinden yorumlar yapıyor ama inanın bana ne kadar “rakamlar maliyeden” deseler de kimseyi ikna edemeyecekler ve bu eleştiriler devam edecek.

    Elbette DPÖ, maliyenin rakamları üzerinden değerlendirme yaparak, “Turizm sektörü dışa kapalı olmasına rağmen doğrudan devlet gelirleri üzerinde büyük bir etkisi yok” demiştir ama ben DPÖ yetkilisi veya çalışanı olsam, maliyenin 2020 pandemi dönemi gelirleri içine “yerel gelir olmayan” paraları da koyduğunu görsem, böyle bir yorum yapmaktan kaçınırdım. DPÖ, böyle bir yorum yapmasa, bugün ekonomistler onları eleştirtmeyecek, köşe yazarları bu yazıları yazmayacaktı…

     Maliye Bakanlığı bundan sonra da “dış katkıları” veya” borçlanmaları” da yerel gelir olarak gösterirse, DPÖ, bunu da mı doğru kabul edecek? Gerçeği bile bile mi? Hade tablolarda gösterin ama doğru olmadığını bile bile yorum yapmayın lütfen.

   DPÖ’nün bana yönelik hazırladığı açıklamanın birkaç yerinde benim ifadelerime gönderme yapılarak, “DPÖ raporunda o ifadelerin yer almadığı” söylenmektedir. Elbette benim ifade ettiğim şeyler raporda yoktur, DPÖ’nün yaptığı yorum üzerine benim doğru ya da yanlış dolaylı olarak çıkardığım manalardı. “Böyle diyorsanız, demek ki bunu göz ardı ettiniz” mealinden ifadelerim tabii ki raporda yer alamaz.  

    Doğrudur, ben yazımda hızımı alamayarak temmuz ayı dış katkılarını da yazdım, halbuki DPÖ’nün raporu hazirana kadardı ama bu da şimdiden bir uyarı olsun, yeni raporda temmuz ayında gösterilecek yerel gelirler içindeki dış katkılarla ilgili yorum yaparken umarım yine eleştiri almazsınız…

    DPÖ çalışanlarının özverili çalıştığına, tamamen bakanlıklar ve kurumlardan aldıkları rakamlar üzerinden çalışma yatıklarına ve siyasi yorum yapmadıklarına ikna oldum, onları üzmek istemezdim, artık DPÖ çalışanlarıyla daha sık görüşme kararı aldım ama direkt onları ilgilendirmese de maliyenin “yerel gelirler” içine “dış katkıları” koyması ve kamuoyunu yanıltmasına hiçbir zaman hoş bakmayacağımı ve buna ikna olmayacağımı belirtmek isterim.

İşte DPÖ’nün açıklaması

    DPÖ Müsteşarı ve çalışanları bir de sitem dolu açıklama yaptı. O açıklamayı da aşağıda yayınlıyorum:

    “Rakamlar Maliye Bakanlığının sitesinde ‘Aylık Raporlar’ başlığı altında yayınlanan gelir-gider tablosunda ‘Mahalli Gelirler’ başlığında verilen aylık rakamlardır.

    Söz konusu aylardaki rakamlar Maliye Bakanlığının resmi gelirleridir. Sizin bahsettiğiniz kapalı işletmeler, üniversiteler veya sınırlar maliyenin mahalli gelirler başlığı altında verdiği rakamları değiştiremez.

    Genel ekonomik durumun kötüleşmesi ile ilgili aranacak gösterge burada GSYİH tahmin rakamıdır ki o da eksi yüzde 11 olarak tahmin edilerek KKTC tarihinin en büyük küçülme rakamıdır.

   Yazınızda, ‘DPÖ, turizm sektörünü yok saydı, yerel gelirlere zerre faydası olmadığı yorumunu yaptı” diyorsunuz.

    DPO raporunda bahsettiğiniz cümle tahminen şudur: ‘Yerel gelirlerde haziran ayındaki rakamı geçen senenin aynı ayındaki seviyelere yakın gerçekleşmesi, turizm sektörünün dışa kapalı olmasına rağmen doğrudan devlet gelirleri üzerinde büyük bir etkisi olmadığı sonucu çıkmaktadır.’

  Turizm sektörünü yok sayan herhangi bir ifade burada bulunmadığı gibi 2020 Haziran ayındaki gelirler ile ilgili doğrudan yani dolaylılık içermeyen ifadesini hiçe saydığınız görünmektedir. Etkisinin var olduğunu ama büyük ve doğrudan bir etkinin 2020 Haziran maliye gelirlerinde görülmediği ifade edilmiştir.

   ‘DPÖ raporunda toplam gelirler üzerinden yorum yapılıyor’ diyorsunuz. İfadeniz yanıltıcı ve yanlış.

Toplam gelirler rakamlarının kullanılmadığını yine Maliye Bakanlığının sayfasına girerek ‘Mahalli gelirler’ rakamlarının kullanıldığını görebilirdiniz.

   İma ettiğiniz gelirin bir defalık olması Maliye Bakanlığının söz konusu rakamı kendisi için ‘Mahalli gelirler’ başlığı altında değerlendirmesi neticesinde DPÖ tarafından herhangi bir müdahaleye uğratılmadan maliyenin kabul ettiği şekilde kullanılmıştır. Söz konusu rakam maliyenin kayıtlarına nisan ve mayıs aylarında 2 taksitte aktarılmıştır. Yukarda bahsedilen turizm ile ilgili 2020 Haziran gelirleri içerisinde bu gelir bulunmamaktadır.

  Yazınızda, “Dış yardımları bize yerel gelir diye yutturmak istiyorlar. Temmuz 2019 itibariyle ‘diş yardım’ tutarı ‘sıfır TL’ iken Temmuz 2020 itibariyle dış yardım tutarı ‘343 milyon 097 bin 691 TL’ oldu’ diyorsunuz.

    Bahsettiğiniz konu bizim herhangi bir raporumuzda yer almamıştır. Söz konusu rapor yayınlandığında Maliye Bakanlığı daha Temmuz 2020 verilerini yayınlamamıştı ve bu yüzden bizim raporumuzda olması mümkün değildir. Biz hiçbir pandemi raporunda TC yardım ve kredilerini içeren Maliye Bakanlığının ‘genel gelir’ rakamlarını kullanmıyoruz. İthamınız yanıltıcı ve yanlış.

  Yazınızda, ‘Ocak-Temmuz 2019- Ocak-Temmuz 2020 karşılaştırıldığında’ gibi bir ifade kullandınız.

   Yukarıda belirttiğimiz gibi temmuz maliye raporu bu rapor yayınlandığında henüz temmuz ayı bitmediği için yayınlanmamıştı. Yaptığınız karşılaştırma raporumuz ile ilgili değildir.

  Yazınızda, ‘Turizm sektörünü yok saymanızı, bunu yorum yaparak da ‘yerel gelirlere katkısı yok’ demenizi ayıplıyorum’ diyorsunuz.

   Öyle bir ifade raporda kullanılmamıştır ve açıklaması yukarıdaki tek cümle üzerine yaptığınız yine yazılan ifadenin dışına çıkarttığınız bir yorumunuzdur. Manipülatif ve yanlış ifade kullanıyorsunuz.

   Yazınızda, ‘DPO yalnızca turizmi değil, hükümeti övecek diye aslında dolaylı olarak üniversiteleri de güneyden gelen müşterileri de yok saydı’ diyorsunuz.

    Söz konusu raporda turizmin ve üniversitelerin ülke ekonomisine katkısının olmadığını ifade eden herhangi bir cümle yer almamaktadır. Yayınlamış olduğumuz raporda ülke ekonomisinde yüzde 11 küçülme beklentisi ile yaklaşık 400 milyon dolarlık bir kaybın beklenildiği vurgulanmıştır.

    Yazınızda, ‘Kapanan binlerce işletmeyi, yurt dışına giden 90 bine yakın insanı da görmezden geldi’ diyorsunuz.

   Ülke ekonomisinde faaliyet gösterip halihazırda kapanmış olan işletmelerin görmezden gelinmesi söz konusu değildir. Kaldı ki sunulan raporda böyle bir ifade kesinlikle yer almamaktadır.

   Yazınızın sonunda, ‘Peki biz DPO’nün bundan sonra yapacağı çalışmalara nasıl güveneceğiz?’ diyorsunuz.

   Yapılan çalışmaya ait veri seti elimizde olup dileyen herkesle paylaşabiliriz. Kaldı ki çalışmada kullanılan veriler Maliye Bakanlığı, Turizm Bakanlığı, Ulaştırma Bakanlığı, KIBTEK web sitelerinde herkesin erişimine açıktır. Eminiz ki araştırmışsınızdır ama dilerseniz size ve ilgilenen taraflara söz konusu verileri sunabiliriz.”