Yirmi gündür ada dışındayım. Daha da zamanım var. Dünyanın başka şehirlerindeki, deniz ve okyanuslarındaki, doğasındaki farklı yaşamların peşine düştük Figen’le. Bilgi dağarcığımızı, dünya gözüyle görüp zenginleştirmek için. Bu kez Kanada şehirleri ile Alaska limanlarındayız. Toronto, Calgary, Vancouver… Üç büyük şehri geride bıraktık. Sonra Victoria’ya uğrayacağız.

Hoonah Limanı

Bu arada Vancouver’den Alaska’ya gemiyle yolculuk yaptık. Liman kasabalarında dura dura Alaska’nın başkenti Juneau’ya kadar geldik. Son 15 yılda kırılıp düşmeye ve küçülmeye başlayan dünyanın en büyük asırlık buzulları, koparak okyanusta yüzen aysbergleri ve o soğuk sulara batarken bize kuyruklarıyla el sallayan balinalarıyla tanıştık. Alaska’nın başkenti Juneau ile Hoonah ve Ketchikan kasabalarını gezip gördük.

Yazları yağmur ormanı, kışları kar ormanına dönüşen vahşi doğasında yürüdük. Buz gibi akan akarsuların üzerindeki ahşap köprülerden geçtik. Kızıla çalan berrak suları, ladin ormanını bir ayna gibi yansıtan muhteşem gölleriyle yüzleştik.

Yolculuk süresince internet bağlantımız koptu. Yalnızca Alaska kasabalarına vardığımızda cep telefonlarımızla internete ulaşmak mümkün oldu. Kasabalardaki kısıtlı zamanımızı yazmak yerine daha çok gezip görmeye harcamak zorundaydık. Bir de Templos köyünde İnisiyatifle ilgilenmeye kalkışınca, Afrika gazetesindeki Cumartesi yazısını ıskalamak zorunda kaldım. Okurlardan ve gazeteden arkadaşların mazur göreceğini umarım. Dilerim bundan sonra başıma böyle bir aksilik gelmez. 

Hubbard Buzulu

ALASKA YAŞAMI

Alaska ABD’nin ayrı bir eyaleti. Nüfusu …… Ayrı bayrağı da var. Ayrı bayrak ve ayrı yönetimden bölünmeyi anlayan, ülkelerinde tek bayrak ve tek yönetim için “ölümüne and içmiş”, azınlıkları ve diğer milliyetleri zorla hizaya getirmeye çalışan, kimlik (milliyetçilik ve din) hastalığına tutulmuş milliyetçilere duyurulur.

Geminin 900 çalışanı 63 farklı ülkeden.

Yaz ve sonbaharın Eylül ayında bulunduğum Alaska’da iklim gündüzleri serin ve geceleri çok soğuk. Buzullara yanaştığımızda, hele de Hubbard Buzlunun önünde adeta donduk.

Alaska’da insanlar beş ay çalışıp yedi ay çalışmıyorlar. Hatta burada üç ay balıkçılık yaparak bir yıl boyunca geçinmek bile mümkün.

Yaz aylarında binlerce turisti taşıyan “Cruise”ler Alaska kıyılarının yolunu tutuyor. Çoğunluk turist Amerika ve Kanadalılar. Avustralya ve Uzak doğudan gelen turist de azımsanmayacak kadar çok. Bunun en büyük nedenlerinden birisi ulaşım. Büyük yolcu gemileri ABD ve Kanada’dan kalkıyor. Gemilerin Alaska’ya kalkış limanlarından birisi olan Vancouver’e, Tokyo’dan uçakla yolculuk 7 saat. Yani Alaska ve Kanadının doğu kıyıları, Avustralya, Çin, Japonya, Güney Kore, Hong Kong vb. ülkelere Avrupa’dan daha yakın, Avrupalılara daha uzak. Bu nedenle yaz sezonunda turizm patlıyor, haliyle turistlere satılan başta somon balığı (tütsülenmiş ve iki yıl bozulmadan kalacak şekilde ambalajlanmış) olmak üzere, bölgede çıkarılan altın, elmas ve değerli taşların yanı sıra ahşap oymalar, kasaba yaşamında önemli bir yer tutuyor.

Balina gözetlemek, ormanlarda ayı ve kartalların vb. vahşi yaşamda yürüyüş turları, indianların tarihi köylerine yapılan turlardan büyük gelir elde ediliyor.

Ancak Alaska bir ABD toprağı. Bu nedenle buraya gelen Polis, asker, gümrükçü, orman ve çevre sorumlusu, doktor, asker vb. devlet görevlileri iyi maaş alıyorlar.

Eylül ayında gördüğüm pek çok Alaskalının evi önünde ağaç kütükleri ile ayrıca parçalara bölünmüş odunlar kış için hazırlanmıştı. Evlerin pek çoğu, hele de şehir merkezi dışındakilerin tamamı ahşaptan inşa edilmişlerdi.

Burada insanlar kendi özel işlerinde (balıkçılık, madencilik, turizm sektörü vb.) genellikle üç, en çok beş ay çalışıyorlar.

Ketchikan; Alaska’nın ilk şehri, Somon balığının da dünyadaki başkenti​

Sonra?

Yan gelip kış uykusuna yatıyorlar…

Alaska’nın başkenti Juneau’da bindiğim otobüsün şoförü genç Michael, bana California’da yaşadığını, turizm sezonu kapanınca geri döneceğini söyledi. Ve ekledi: “Amerikalı pek çok emekçi de böyle mevsimlik çalışmak için her yıl turizm sezonunda benim gibi buraya çalışmak için geliyor”.

SOMON BALIĞININ DÜNYADAKİ BAŞKENTİ KETCHINER

Limanda tarih boyunca Alaska insanını gösteren Ketchikan kasabasındaki Rock isimli muhteşem heykelin hemen arkasından başlayan sokağın girişinde; “The Salmon Capital of the World” (Somon balığının dünyadaki başkenti) yazıyordu.

Hayatımda ilk defa balıkların bu kadar bol olduğu bir kasaba göreceğimi düşünmemiştim.

Çarşıda kilosunu 25-30 TL’den satın aldığımız üstelik de çiftlikte yetişen somonlar, kasabanın derelerinde yüzüyordu. Ölenlere dokunmak yasaktı. Doğaya karışmalı, etleriyle martıları, kazları, kartalları ve diğer kuşları, kemikleriyle ormanı beslemeliydiler.

Derede somon avlamak için hükümetten ücretini ödeyip lisans almak gerekiyor. İzinli de olsa en çok 10 balık avlayabiliyorsun. Dereler somon dolu. Yumurtlamak üzere Okyanustan geliyorlar. Bir dere kenarında durdum. Onlarca ölü somon balığı ve derenin akıntısına karşı yüzmeye çalışan yüzlerce değil ama binlerce somon…

Bu kadarını dokümanter filmlerde görmüştüm. Müthiş bir deneyimdi.

Alaska’nın başkenti Juneau.

ALASKA’DA TACİK BİR İŞADAMI

Alaska’nın ilk şehri Ketchikan’da tanıştığım ve ayak üstü sohbete durduğum Tacikistanlı Nabi ise dünyayı bir kez daha küçülttü gözümde. Nabi bir Tacik. Yıllar önce mallarını satıp savıp Amerika’ya Colorado tarafına yerleşmişler. Şu anda annesi, babası ve kızkardeşi Colorado’da yaşıyor. Kendisi ise Colorado’ya göç ettikten kısa bir süre sonra ticaret için ne yapabileceğini araştırırken tavsiye üzerine Alaska’ya gelmiş.  Aile zaten ticaretle uğraşıyormuş kendi ülkesinde. Colorado’da Indianların (yani Kızılderililer-hp) tahta oymalarını alıp turistlere satarak başlamış iş hayatına. Sonra değerli taşlar, elmaslar falan derken, kira ile oturduğu dükkanı satın almış. İşi çok iyiymiş. Hem Tacikistan’da hem de şimdi ailesinin en çok televizyondaki Türk dizilerini izlediğini söyledi ve bildiği birkaç Türkçe kelime söyledi.

Onun sayesinde Ketchikan’de kiraların ayda bin dolardan başladığını, Okyanus manzaralı büyük bir evin fiyatının 400 bin dolar, diğerlerinin 100 – 150 bin bin dolardan başladığını öğrendim.

Bunun için gereğinden fazla ladin ormanına sahip bir ülke Alaska.

Halil Paşa | 2017

23/09/2017 09:10 Bu habere tepkiniz:

Habersiz kalmamak için Telegram kanalımıza katılın