Ülkede ekonomik yangın var ama bu ‘ekonomik paket’ normal bir zamandaymışız zihniyetiyle yapıldı

ads ads ads ads
01/07/2022

ads

Ali Baturay Ali Baturay


   Hükümetin bir ekonomik paket hazırladığını duyduğum günlerde yazı yazmıştım ve “Sakın yine dağ fare doğrumasın” demiştim, geçmişteki ekonomik paketlerin yetersizliğinden söz etmiştim.

   İnsanımızın, dağın fare doğurmasını izlemekten bıktığını söylemiştim…

   Geçmişte olduğu gibi “dostlar alışverişte görsün” misali göstermelik paketler hazırlamaması gerektiğine değinmiştim.

   Maalesef beklediğimden de yetersiz bir ekonomik paket çıktı ortaya, hatta buna ekonomik paket bile denmez, bazı sivil toplum örgütü temsilcilerinin söylediği gibi buna “kredi paketi” veya “sosyal yardım paketi” de denilebilirdi.

   Halbuki ülke insanı, tarihinin en zor günlerini yaşıyor ve bu kez yapılacak paketin insanlara iyice dokunması, en faydalısı olması gerekiyordu.

    Kimsenin hayatını kolaylaştırmayan, okuduğunda ya da duyduğunda “Peee bu ne yahu?” diyerek hiç heyecan duymayacağı şeylere “ekonomik tedbir” ya da “ekonomik paket” diyemezsiniz.   

    Hükümetin, bir defaya mahsus sosyal yardım maaşı alanlara 2 bin TL,  engelli maaşı alanlara bin TL bayramlık katkı verme jestinde bulunmasına olumsuz bir şey söylemek istemiyorum, düşünmüşler yapmışlar.

     Gerçi bugün bin veya 2 bin TL nedir ki? Ne alabilir insanlar bununla, kaç gün idare edebilir ama hade “bayramlık” dediniz, veriyorsunuz. Bunu yapmak için bir pakete gerek yok ki. Ya da bunu, bir paketin içine koymaya…

     Çıkın açıklayın, “bayramlık veriyoruz” deyin yeterliydi, çünkü bu bir defa verdiğiniz paracıklar kişiler için çok büyük bir ekonomik anlam taşımıyor, tam da bayramlık işte.

      Çocukların büyüklerinden topladığı bayramlıklar da onlar için büyük ekonomik değer değil, harçlıklarının kısa süre için biraz daha fazla olmasıdır. İşte bu da onun gibi bir şey işte…

      Sosyal yardım maaşı ve cemile maaşı alanlara yılda bir kez ocak ayında yapılan hayat pahalılığı uygulamasının değiştirilerek temmuz ayından itibaren altı ayda bir, yani yılda iki kez olarak düzenlenmesi yaptınız.

    Elektrik tarifelerinde yılsonuna kadar fiyat artışı yapılması halinde, engelli maaşı ve sosyal yardım maaşı alan vatandaşlarımıza bu artışı uygulanmayacaksınız ve 2022 yılı sonuna kadar devlet tarafından karşılanacak…

     Bu kesimler için yaptığınız jestlere teşekkür ederiz. Hiçbir şeyi de beğenmiyor değiliz. İyi de yaptınız, keşke daha fazlasını da yapsanız. Bunlar zaten çoktan yapılması gereken şeylerdi ama ülkede hayat bu kadar hızlı pahalı olurken, her şey her gün zamlanırken inanın ki tüm bu yaptığınız jestler de fayda etmiyor. Buhar olup gidiyor… Hayat ucuzlamadıkça, bu jestler da kıymetini yitiriyor.

     Ekonomik paketin krediler bölümüne gelecek olursa; peki baktınız mı kaç kişi kredi alabiliyor? Kaç kişi kaldı kredi alma kriterlerini taşıyabilen?

    İnsanlar zaten borç içinde, mevcut borcunu ödemekte zorlanan kişiler yeni borcu nasıl alsın?

    Ekonomi paketi hazırlıyorsan batmak üzere olanı kurtaracaksın, bu kesim zaten borca batmış, borçlanamıyor, kredi alamıyor.

    Sürekli olarak işyerleri kapanıyor, hükümetin bunu durdurması gerekiyor, gidip bu insanlarla görüşülmesi, onlara sorması, gemilerini yüzdürmeleri için nasıl katkı yapılması gerektiğinin formülünün bulunması lazım. 

   Kredilerden durumu nispeten iyi olanlar yararlanabilecek, peki diğerleri ne yapacak?

   Bu arada durumu biraz daha iyi olanlara kredi vereceksiniz, onlar da ödeyemeyip, onlar da batma aşamasına gelecek.

    Ülkede çok derin bir ekonomik kriz var, pahalılık durmak bilmiyor, fahiş elektrik ve akaryakıt girdileri var, Türk Lirası döviz karşısında sürekli değer kaybediyor.

    Zaman normal bir zaman değil ki işletmeler kredi alsın da durumunu düzeltsin ve kredisini ödesin. Bu derin ekonomik krizde kredi almak intihar etmek gibi bir şey. Zaten canlı birçok örneği var.

    İnsanlar ağır faizler altında ezildi, ayağa kalkamıyor. Yük altında ezilene “eğil de sırtına yeni yükler ekleyim” diyorsunuz. Küçük esnafa, zordaki bazı işletmelere kredi değil hibe vermeniz gerekiyor. Pandemi süresince “hibe” deyip durdu insanlar ama duymadınız, uzun süren döviz krizinde yine “hibe” diyor insanlar yine duymuyorsunuz.

     Bu paket halkın da iş çevrelerinin de hayatını kolaylaştırmıyor. En ciddi girdiler olan ve birçok işyerlerini hem batırmak üzere olan hem de mal ve hizmetlerin pahalı olmasına yol açan elektrik ve akaryakıtla ilgili iş çevrelerine bir kolaylık yapılmadı.

     Tarım ve hayvancılık sektörüne yönelik şebeke harici “Güneş Enerjisi Elektrik Üretim Sistemi Kurulması Kredisi” verilecekmiş. Yahu borç altında ezilmiş, ayakta durma kabiliyetini yitirmiş bu insanlar hamile hayvanlarını satıyor, verimli tarlalarını, bahçelerini elden çıkarıyor. Hem çiftçi, hem hayvancı perişan, nasıl kredi alacak da “solar sistem” kuracak? Onlar ne dertte siz ne öneriyorsunuz?

   Hükümetin bu kredi önerileri normal bir zamanda olsa insanlar yararlanırdı ama ülkede ekonomik yangın var. Normal bir zamandaymış gibi kredi önerileriyle çıkmayın insanların karşısına.

    Hani bu pakette tasarruf tedbiri var mı? Geneli kapsayacak bir ekonomik seferberlik yapabilecek miyiz? Devletin, devleti yönetenlerin tasarruf edip, halka vereceği radikal bir yaklaşım nerede? Enflasyonu durdurmak için nasıl adımlar atılacak?

    Bu ortamda ne yerli yatırımcı ayakta kalır ne de dış yatırımcı bu sisli ya da karanlık ortama gelip yatırım yapar. Öyle bir iklim, öyle bir ortam yok buralarda…

    Dövizin Türk Parası karşısındaki sürekli yükselişine karşı stabil para muhasebesini ciddi ciddi gündeme getirme zamanı gelmedi mi?

     Devletin, hayatı ucuzlatmak için çok yönlü bazı tedbirler alması gerekiyor, bazı gelirlerinden vazgeçebilmeli, belli süreliğine fonlardan, stopajdan, bazı vergilerden feragat edebilmeli, bunlara hayatı ucuzlatma adına yeni düzenlemeler yapabilmeli…

    Böyle göstermelik pembe paketçiklerle, suya sabuna dokunmadan, yaratıcı hiçbir fikir ve tedbir içermeyen yaklaşımlarla hükümet hiçbir yaraya merhem olamaz.

    Bu paketten hiçbir sektörün, hiçbir sivil toplum örgütünün memnun kalmaması, vatandaşın bunları hakaret gibi algılaması, paketin başarısızlığını göstermektedir. 

    Ekonomik paket hazırlamak, partizanca istihdamlara, sürekli atamalar yapmaya, danışmanlara danışmanlar eklemeye, devlet kaynaklarını hovardaca harcamaya benzemez, çok daha zormuş değil mi? Radikal yeni fikirler, vizyon, fedakarlık, tasarruf ve alışkanlıklardan, ezberden vazgeçmek gerekiyor ama bunlar için kim rahatını, konforunu bozacak ki?

01/07/2022 20:09
Bu habere tepkiniz:
Habersiz kalmamak için Telegram kanalımıza katılın
ad
ad
TAGS: Ülkede ekonomik yangın var ama bu ‘ekonomik paket’ normal bir zamandaymışız zihniyetiyle yapıldı
MANŞETLER

HK Ali Baturay

© 2024 Haber Kıbrıs Medya Danışmanlık ve Matbaacılık Ltd.