“Yılın” ilk yada son yazısı.. Yahut ilk olayıyla son olayı… Veya “yılın” olayı, insanı, sanatçısı, siyasetçisi hatta canisi delisi, aşkı, ölümü, doğumu…

Takvimleri yapan da insanlardır… Yaptıklarına inandıkları için bir yılın dört mevsimi geçişinde, kendi hesaplaşmalarıyla mahsuplaşmalarını yapan da…

Geleceklere yürürken geçmişi yok sayamazsınız. Kimse Tarık Bin Ziyad gibi yeni bir ülkeye, İspanya’ya sürerken askerini, geri dönmesinler diye gemileriyle köprüleri yakmaz… Aksine “geçmişi rehber yapar” kendine…

***

DÜN “Pazar sohbetimde” 58 yıl önce, Mağusa Surlar içinde, yeni yıl hazırlıklarını anlatırken “hindilerden” söz ettimdi. Nasıl beslediğimizden, nasıl kesip pişirdiğimize kadar… Uzun yıllar nasıl sofralarımızın hep ve tek vazgeçilmezi olduğunu… O elektriksiz yılların akşamlarını, şimdilerin elektriğine karşın yaşanan karanlıklara nazire; nasıl lüks lambalarıyla aydınlattığımızı anlattımdı… Tangolarımızı, şarkı türkülerimizi…

Baba anne, nine dede, çocuk, torun, hala teyze, dayı amca, yenge… Koca koca kalabalık ailelerdik. Bir araya geldik mi daracık sokak evlerimizden evlere uzanan kahkahalarımız çınlardı gök kubbemizde…

BİLİR MİSİNİZ? Kaç kişi hatırlar bilemem tabi. Elli sekiz altmış yıl önce telefonlar icat edilip de henüz evlerimize kurulmadığı dönemlerde ve bayramlarla yeni yıl girişlerinde… Aileler, tanıdıklar, sevgililer, nişanlılar, nikâhlılar, uzaklardaki oğullar kızlar, akrabalar yeğenler… Birbirlerine kart gönderirlerdi… Zarfın içinde ve postadan satın alınıp yapıştırılmış pulu ile… O pullarla ötesi mektup pullarından “pul koleksiyonları” yapardık…

O yıllarda Kartpostal demezdik, “kart” derdik. (Bizim evde çekmeceler dolusu vardı da nasılsa yok olup gidiverdiler.) Oysa ne kadar özlüyorum şimdi o kartları.. Rengârenk resimliydiler. “Bir kız bir erkek resminin” ya elele, ya kol kola olduğu kartlar da vardı, “demet demet gül, karanfil, lale gibi çiçekli olanları da… Manzaralı, büyük kentlerin resimlerinin olduğu hatta Atatürk’ün hatta tanınmış Türk komutanların resimlerinin olduğu kartlar da vardı. Bu resimli kartları göndereceğimiz kişilere, ailelere akrabalara göre seçerdik. Mesela “ana baba, çocukların bir arada olduğu kartları” tanıdık evli akrabalara gönderirdik. Yeni nişanlılara “bir erkek bir kız resmi” olan kartlardan..

Arkalarına da “Sevgili yeğenim, anne babam diye başlayan hitaplarla, mesela “yeni yılınızı kutlar nice mesut seneler diler mahsus selâm ederim” diye yazardık… Ve “seni çok seven (filan) diye de adımızı yazardık altına. O kadar türlü çeşitliydi ki bu kartlar hepsini saklar bazan çekmecelerden çıkartır, bir bir ve defatle arkalarını okuyarak ya hasret giderirdik geçmişle yada hatıralarımızı tazelerdik.. Ölenleri rahmetle anarken, yaşamakta olanlara uzun ömürler dileyerek…

VE 58 yıl önce tam da bugünkü gibi böyle bir sabaha uyanırdık 1 Ocak günü! Hep akşamdan kalma mahmurlukla.. “Ne de güzel eğlendikti” diye düşünürdük.

Anam etrafı toplayıp temizlik işine girer… Babam velespitiyle günlük ve rutin işlerine ayakça çevirir (pedal…) Dedem ağzından düşürmediği cigarısını sarmak için tütün kıymaya başlarken, ilk cigarasını, akşam yatmadan önce ulaya ulaya içeceği son cigarasına kadar o tek kipriti yakar… Ninem hantal bedenini ahlar oflar içinde taşımaya devam ederken, odacığını temizler, domatesli ekmek çorbasını koyardı islimin üzerine.

BİR yeni yılın ilk günü daha başlardı eskisinin tıpa tıp aynısı gibi!

Sonra eskittiğimiz yeni yıllar kadar eskidiğimizi anladık… “Maziye bak ne kadar şendik” dediğimiz günler yitip giderlerken…

Ve çok uzun yıllar sonra şunu anladık:

“NE doğan güne hükmüm geçer/ ne halden anlayan bulunur/Ah aklımdan ölümün geçer/ Sonra bu kuş, bu bahçe bu nur/ Ve gönül tanrısına der ki/ Pervam yok verdiğin elemden/ Her mihnet kabulüm/ Yeter ki gün eksilmesin penceremden.

Yeni yılınız hayırlı uğurlu olsun, sağlıklar dilerim…